اعتراض ثالث اصلی- طاری- اجرایی

اعتراض ثالث اصلی- طاری- اجرایی

29 مرداد1402
اعتراض ثالث اصلی- طاری- اجرایی

اعتراض ثالث اصلی- طاری- اجرایی : قانون همواره به دنبال یاری رساندن به افرادیست که حقوق آن‌ها پایمال شده است. ممکن است فردی که در دعوایی دخالت نداشته است به هر نحوی درگیر یک پرونده‌ قضایی شود و حقوق او نادیده گرفته شود. در این راستا این فرد می‌تواند برای احقاق حق خود اقدام به ثبت دادخواست اعتراض ثالث نماید و قانون هم به او گوش خواهد کرد. اعتراض ثالث انواع مختلفی دارد. اعتراض ثالث اصلی، اعتراض ثالث طاری و اعتراض ثالث اجرایی، انواع مختلف اعتراض ثالث هستند. گروه حقوقی آساک مجموعه­ای متخصص از وکلای دادگستری، اساتید دانشگاه­ها و حقوقدانان می باشند که ارائه تمامی خدمات حقوقی از جمله وکالت و مشاوره­های تخصصی در دعاوی حقوقی را بر عهده می گیرند.
در این مقاله به بیان کامل انواع اعتراض ثالث و شرایط لازم برای طرح این دعاوی میپردازیم. برای دریافت اطلاعات کامل در خصوص دعوای اعتراض ثالث اصلی، اعتراض ثالث طاری، اعتراض ثالث اجرایی و شرایط اعتراض ثالث کلیک کنید.
مشاوره حقوقی

اعتراض ثالث

ممکن است در دعوایی، رأیی صادره شود که به‌ زیان شخص ثالث باشد. در این صورت آن شخص یا نماینده او میتواند نسبت به آن رأی اعتراض نماید. شخص ثالث حق دارد به ‌هرگونه رأی صادره از دادگاه­های عمومی، انقلاب و نیز نسبت به‌ حکم داور اعتراض کند.

انواع اعتراض ثالث

در قانون مدنی اعتراض ثالث به دو نوع اصلی و طاری تقسیم شده است. اما نوع دیگری از اعتراض ثالث نیز در قانون اجرای احکام مدنی وجود دارد که اعتراض ثالث اجرایی نام دارد که به بیان آن نیز میپردازیم.

1.اعتراض ثالث اصلی

اگر رأیی از دادگاه یا داوری صادر شده باشد و شخصی که از طرفین دعوا نیست و در دعوا دخالت ندارد، رأی صادره را مخل حقوق خود میداند میتواند به رأی صادره اعتراض میکند به این نوع از اعتراض، اعتراض ثالث اصلی گفته میشود.

2.اعتراض ثالث طاری

اعتراض ثالث طاری زمانی مطرح می‌شود که در یک جلسه دادرسی یکی از طرفین در اثنای رسیدگی به تصمیم دادگاهی که بین او و شخص دیگری گرفته ‌شده است برای اثبات حق خود استناد نماید. در این صورت طرف مقابل حق اعتراض به رأی و تصمیم مستند طرف مقابل را دارد. مطابق ماده ۴۲۱ قانون آیین دادرسی مدنی: « اعتراض طاری در دادگاهی که دعوا در آن مطرح است بدون تقدیم دادخواست بعمل خواهد آمد. ولی اگر درجه دادگاه پایین‌تر از ‌دادگاهی باشد که رأی معترض‌عنه را صادر کرده، معترض دادخواست خود را به دادگاهی که رأی را صادر کرده است تقدیم می‌نماید . و موافق اصول، در‌آن دادگاه رسیدگی خواهدشد».
مشاوره حقوقی

3. اعتراض ثالث اجرایی

اگر دادگاهی مال منقول یا غیرمنقولی را از محکوم‌علیه را توقیف کند و شخص ثالثی نسبت به این مال ادعای حق داشته باشد، میتواند دعوای اعتراض ثالث اجرایی مطرح کند.

شرایط اعتراض ثالث

شرایط اعتراض ثالث اصلی

براساس ماده ۴۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی برای اعتراض ثالث اصلی باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
تقدیم دادخواست اعتراض ثالث الزامی است؛
  • محکوم‌له و محکوم‌علیه هر دو باید خوانده اعتراض ثالث باشند؛
  • ترتیب رسیدگی به این اعتراض مانند دادرسی نخستین است؛
  • دادگاه صالح به رسیدگی به اعتراض ثالث اصلی، دادگاه صادرکننده رأی قطعی است.
نکته مهم در خصوص اعتراض ثالث اصلی این است که اگر دادگاه پس از رسیدگی، اعتراض ثالث را وارد تشخیص دهد، آن قسمت از حکم را که مورد اعتراض قرار گرفته نقض میکند. ‌اگر حکم قابل تفکیک نباشد، تمام حکم را الغاء مینماید.

شرایط اعتراض ثالث طاری

طبق ماده ۴۲۱ قانون آیین دادرسی مدنی شرایط دعوای اعتراض ثالث طاری به شرح زیر است:
  • برخلاف اعتراض ثالث اصلی بدون تقدیم دادخواست صورت می‌گیرد؛
  • اعتراض ثالث طاری در دادگاهی که دعوا مطرح است رسیدگی میشود. البته اگر درجه دادگاه صادرکننده رأی معترض‌عنه پایین‌تر باشد.

شرایط اعتراض ثالث اجرایی

بر اساس مواد ۱۴۶ و ۱۴۷ قانون اجرای احکام مدنی، اعتراض ثالث اجرایی باید شرایط زیر را داشته باشد:
  • شخص ثالثی که مدعی است، باید به دادگاه صادرکننده دستور توقیف یا مجری رأی مراجعه کند.
  • اگر مدعی سند رسمی داشته باشد یا ادعای او مستند به حکم قطعی با تاریخ مقدم باشد، توقیف رفع میشود.
  • اگر ادعای شخص ثالث مستند به سند رسمی یا حکم قطعی با تاریخ مقدم نباشد، باید شکایت طرح کند.
  • برای اعتراض ثالث اجرایی تقدیم دادخواست لازم است.
  • دادخواست اعتراض ثالث اجرایی باید علیه هر دو طرف پرونده مطرح شود.

اعتراض ثالث کیفری

در حقیقت راجع به اعتراض ثالث کیفری باید بدانید که این دعوی قابل طرح نمیباشد. به عبارت دیگر به طور خلاصه اعتراض ثالث در امور کیفری قابلیت استماع ندارد. توضیح آنکه بر اساس مقررات موجود اشخاص ثالث در امور کیفری حق تجدیدنظر و اعتراض به رأی کیفری را ندارند. اشخاص صرفاً به آرای مدنی حق اعتراض دارند. بنابراین اعتراض شخص ثالث به احکام کیفری قابل استماع نیست.

مهلت اعتراض ثالث

در بخش­های قبل به این سوال که اعتراض ثالث چیست پاسخ دادیم و گفتیم اعتراض ثالث زمانی مطرح میشودکه شخص ثالث یا نماینده وی، در جریان رسیدگی به دعوا حضور نداشته باشد و حکم به آن­ها ابلاغ نشده باشد و حکم صادره را به ضرر خود بدانند. همچنین انواع اعتراض ثالث از جمله اعتراض ثالث اصلی، اعتراض ثالث طاری و اعتراض ثالث اجرایی و شرایط طرح دعاوی اعتراضی را بیان نمودیم.
در این بخش قصد داریم به بیان مهلت اعتراض ثالث بپردازیم. در خصوص مهلت اعتراض ثالث باید بدانید که اگر رای به شخص ثالث ابلاغ می شد، قانونگذار میتوانست مهلتی را برای اقامه دعوای اعتراض شخص ثالث پیش بینی کند. اما از آن جهت که شخص ثالث، در جریان دادرسی حضور ندارد، مشخص نیست که چه زمانی از حکم با خبر میشود.
به همین دلیل قانونگذار، بر خلاف مهلت و موعد ورود ثالث، موعد و مهلت اعتراض ثالث را پیش بینی نکرده است. بنابراین چون که حکم، به شخص ثالث ابلاغ نمی شود، نمی توان مهلت اعتراض ثالث را گفت. در واقع موعد اعتراض ثالث، زمانی است که ثالث، از رای دادگاه مطلع گردیده باشد.
اعتراض ثالث اصلی

نمونه رای در خصوص اعتراض ثالث اجرائی در فرض عدم توقیف مال
رأی دادگاه بدوی

در خصوص اعتراض ثالث آقای ع.گ.ش. نسبت به توقیف عملیات اعطائی به امر نیابت مبنی بر توقیف یک قطعه باغ زیتون و توقف عملیات اجرائی. نظر به اینکه مشارالیه وفق لایحه اعتراض ثالث تقدیمی، اعلام به مشاعی بودن رقبه موصوف و به جهت مشاعی بودن قابلیت اجرا نداشت. و دیگر اینکه تمامی سهم الارث آقای س. ح. ت. خریداری نموده است. محکمه با مداقع محتویات پرونده ادعای معترض ثالث را احراز ننموده. به همین جهت دادگاه ضمن صدورحکم به رد اعتراض ثالث مقرر می دارد؛ عملیات اجرائی وفق مقررات ادامه یابد. رای صادره پس از ابلاغ ظرف 20 روز قابل اعتراض در محکمه محترم تجدید نظر استان تهران می باشد.

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

در مورد تجدیدنظر خواهی آقای ع. ک.ش. با وکالت آقای م. الف. نسبت به دادنامه شماره 930789 -93/7/28 شعبه 31 دادگاه عمومی تهران به طرفیت آقایان 1- الف. م. 2- س. ح.ت. که طی آن حکم به رد اعتراض ثالث اجرائی تجدیدنظر خواه در مورد توقیف سهم مالکیت س. ح.ت. از یک قطعه باغ زیتون واقع در حوزه قضائی دادگستری شهرستان کوهین، از توابع استان قزوین صادر شده است.
دادگاه از توجه به اوراق پرونده نیابت شعبه 31 دادگاه عمومی تهران به دادگستری کوهین طی کلاسه 930136 / 1 ج م / ارجاعی جهت توقیف مالکیت محکوم علیه پرونده اصلی ( س. ح.ت. ) ملاحظه می گردد. شعبه 31 دادگاه عمومی تهرن طی نیابت مذکور در خواست نموده است با معرفی و راهنمایی محکوم له پرونده ( الف. م. ) نسبت به بازداشت و توقیف اموال بلامعارض و خارج از مستثنیات دین متعلق به بدهکار توقیف شود. و پس از انجام کارشناسی و مزایده و نسبت به فروش اموال اقدام و نتیجه را به همراه اوراق جدید التحصیل اعاده نمایند.

حسب گزارش مدیر اجراء در مورخه 92/5/23 خطاب به رئیس دادگاه مجری نیابت اعلام نموده است که بدلیل عدم حضور محکوم له و عدم همکاری نامبرده انجام نیابت بلا اقدام مانده است. حسب دستور قاضی شعبه مذکور پرونده از آمار کسر و اعاده شده است.

در سایر اوراق پرونده نیز دلیلی در مورد توقیف مالی مشاهده نمی گردد. برابر دستور مجدد دادرس وقت دادگاه عمومی کوهین در مورخه 93/7/23 پرونده جهت رسیدگی به اعتراض ثالث اجرائی به به مرجع معطی نیابت ارسال شده است.
بنابر مراتب مذکور از آنجائی که اولاً حسب ماده 146 قانون اجرای احکام مدنی می بایست مالی توقیف شود تا بحث ثالث مدعی حاصل شود و در پرونده حاضر اقدامات دادگاه به توقیف مالی منتهی نشده است. ثانیاً مشخص نیست در فرض عدم توقیف مال منقول یا غیر منقول اعتراض ثالث اجرائی (تجدیدنظر خواه فعلی ) به چه اقدامی می باشد.

به عبارت دیگر محاکم اولیه معطی و مجری نیابت می بایست پس از توقیف اموال محکوم علیه اعتراض ثالث را مورد رسیدگی قرار می دادند.

لهذا چون بدون توقیف مال دادگاه بدوی دعوی اعتراض ثالث اجرائی را مورد رسیدگی قرار داده است. و این موضوع با مفاد مواد 146 -147 قانون اجرائی احکام مدنی در تعارض و مباینت می باشد. این دادگاه به استناد مواد 2- 356 و 358 از قانون آئین دادرسی مدنی با رعایت ماده 353 از همان قانون ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته، قرار رد دعوی اولیه تجدیدنظر خواه دائر به اعتراض ثالث اجرائی را صادر و اعلام می نماید . این رای قطعی است.
طبق رای فوق در دعوی اعتراض ثالث باید مالی توقیف شود تا بحث ثالث مدعی قابل طرح باشد؛ بنابراین رسیدگی به دعوی اعتراض ثالث اجرائی در فرضی که اقدامات دادگاه به توقیف مالی منتهی نشده باشد، فاقد وجاهت قانونی است.

سوالات متداول

اعتراض ثالث چیست؟
همانگونه که به تفصیل در مقاله بیان شد، اعتراض ثالث زمانی مطرح میشود که شخص ثالث یا نماینده وی، در جریان رسیدگی به دعوا حضور نداشته باشند و حکم به آن­ها ابلاغ نشده باشد و حکم صادره را به ضرر خود بدانند.
مهلت اعتراض ثالث چقدر است؟
از این جهت که حکم، به شخص ثالث ابلاغ نمی شود، نمی توان مهلت دقیقی برای اعتراض ثالث در نظر گرفت و در قانون آیین دادرسی مدنی مهلت خاصی برای اعتراض ثالث مشخص نشده است. در واقع موعد اعتراض ثالث زمانی است که ثالث، از رای دادگاه مطلع شده باشد.

برای طرح دعوای اعتراض ثالث از چه طریقی باید اقدام کنیم؟

با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست اعتراض میتوان اقدام نمود.

اعتراض ثالث اصلی: تعریف و اهمیت

اعتراض ثالث اصلی یکی از ابزارهای حقوقی است که به شخص ثالث اجازه می‌دهد تا به حکمی که در یک دعوا صادر شده است، اعتراض کند. این نوع اعتراض با هدف حفظ حقوق شخص ثالث در مواجهه با حکمی ناعادلانه یا ضررآور، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دسته‌بندی اعتراض ثالث: تفاوت‌ها و اهمیت

به تفکیک، اعتراض ثالث به دو دسته تقسیم می‌شود: اعتراض ثالث اصلی و اعتراض ثالث طاری. این دو دسته با ویژگی‌ها و اهمیت‌های خود مشخص می‌شوند.

اعتراض ثالث اصلی: توضیح و مثال

در اعتراض ثالث اصلی، شخص ثالث که به هر نحوی از حکم صادر شده در یک دعوا مطلع می‌شود، ادعای مالکیت خود را درباره موضوع دعوا مطرح کرده و از حکم مذکور اعتراض می‌نماید. به طور مثال، اگر در یک دعوای میان شخص الف و شخص ب، حکمی به نفع شخص الف صادر شود و شخص ج به عنوان شخص ثالث، مالکیت موضوع دعوا را ادعا کند، او می‌تواند با اعتراض ثالث اصلی، حق خود را دفاع کند.

نقش جامعه‌شناسانه اعتراض ثالث اصلی: تأثیرات و کارکردها

اعتراض ثالث اصلی نقش مهمی در حفظ عدالت و حقوق افراد ایفا می‌کند. این ابزار حقوقی به شخص ثالث امکان می‌دهد تا در مواجهه با حکم‌های ناعادلانه، از حق خود برخوردار شود و از تبعات ضررآور جلوگیری نماید. این اعتراض، جلوی تصمیمات بی‌انصافانه را می‌گیرد و به ایجاد تعادل بین حقوق افراد کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری: اهمیت اعتراض ثالث اصلی در سیستم حقوقی

اعتراض ثالث اصلی یک وسیله مهم در دسترسی به عدالت و حفظ حقوق افراد است. این ابزار حقوقی، شخص ثالث را قادر می‌سازد تا در مواجهه با حکم‌های نامناسب، از حقوق خود استفاده کند و از تبعات نارضایت‌کننده جلوگیری نماید. تفکیک این نوع اعتراض به اعتراض ثالث اصلی و اعتراض ثالث طاری، به حفظ تعادل و عدالت در سیستم حقوقی کمک می‌کند.
اعتراض ثالث اصلی

وکیل پایه یک دادگستری /گروه حقوقی آساک

استفاده از مشاوره حقوقی و وکیل متخصص و باتجربه در تمام مراحل رسیدگی پرونده­های حقوقی و کیفری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا با انتخاب وکیل و مشاوره حقوقی قبل ازهر اقدام قانونی در وقت و هزینه های دادرسی صرفه جویی میشود و حق و حقوق موکل ضایع نمی شود.
گروه وکلای حقوقی آساک مجموعه ای متخصص از وکلای دادگستری، اساتید دانشگاه­ها و حقوقدانان می باشد که با ارائه مشاوره های تخصصی، قبول وکالت و مشاوره در دعاوی حقوقی را بر عهده می گیرند.
سوالات و مشکلات حقوقی در خصوص اعتراض ثالث اصلی خود را با وکیل دادگستری تهران، وکیل دادگستری مشهد، وکیل دادگستری قم، وکیل دادگستری کرج مربوط به وکلای گروه حقوقی آساک مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.

نظرات
ارسال نظر
تماس بگیرید