مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه دو مفهوم اساسی در عقد نکاح هستند که در بسیاری از پرونده‌های خانوادگی نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. آگاهی از تفاوت این دو نوع مهریه، می‌تواند از بروز اختلافات و مشکلات حقوقی پس از ازدواج جلوگیری کند. در این مقاله از گروه حقوقی آساک، به بررسی دقیق این دو نوع مهریه، شرایط پرداخت، آثار قانونی و پرسش‌های متداول می‌پردازیم.

تعریف مهریه و نقش آن در ازدواج

مهریه مالی است که مرد در هنگام عقد ازدواج به زن تعهد می‌کند. مهریه می‌تواند وجه نقد، طلا یا هر مال قابل تملک دیگری باشد. در واقع، چرا مهریه حق زن است به این دلیل است که قانون آن را به عنوان پشتوانه مالی و ضمانت اجرای حقوق زن در ازدواج در نظر گرفته است.

تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

در هنگام عقد ازدواج، طرفین می‌توانند تعیین کنند که مهریه به صورت عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد. در جدول زیر تفاوت این دو نوع مهریه را به‌صورت خلاصه مشاهده می‌کنید:

مهریه عندالاستطاعه یعنی چه؟

سوالی که بسیاری از افراد می‌پرسند این است که مهریه عندالاستطاعه یعنی چه؟
پاسخ ساده است: در این نوع مهریه، شوهر فقط در صورتی ملزم به پرداخت است که توانایی مالی داشته باشد. یعنی زن نمی‌تواند صرفاً به استناد عقد ازدواج، بدون اثبات توان مالی مرد، مطالبه مهریه کند. این شرط معمولاً برای جلوگیری از زندانی شدن مردان در اثر عدم توان پرداخت مهریه بالا استفاده می‌شود.

مهریه عندالمطالبه چگونه اجرا می‌شود؟

در مهریه عندالمطالبه، زن می‌تواند بلافاصله پس از عقد، مهریه خود را از همسرش مطالبه کند؛ حتی اگر هنوز زندگی مشترک را آغاز نکرده باشند. اگر مرد از پرداخت خودداری کند، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و کمک گرفتن از وکیل دادگستری، اجرای مهریه را درخواست کند. در این حالت، دادگاه اجازه توقیف اموال یا حساب بانکی مرد را می‌دهد تا زن به حق خود برسد.

قانون جدید مهریه ۱۴ سکه چیست؟

در سال‌های اخیر، بحث‌هایی درباره قانون جدید مهریه ۱۴ سکه مطرح شده است. طبق این قانون، تنها تا ۱۴ سکه از مهریه قابلیت منجر به حبس دارد و مازاد بر آن، صرفاً در قالب تقسیط یا اجرای مالی دریافت می‌شود. این قانون برای جلوگیری از حبس‌های غیرمنصفانه و متعادل‌سازی نظام مهریه وضع شده است.

در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟

اگرچه چرا مهریه حق زن است پاسخ روشنی دارد، اما قانون در برخی موارد خاص، مهریه را ساقط می‌داند. از جمله:

• فسخ نکاح پیش از نزدیکی
• ابطال عقد به علت شرایط غیرقانونی یا اشتباه در هویت
• طلاق قبل از نزدیکی در ازدواج دائم (در صورت عدم تعیین مهریه)

در این شرایط، زن ممکن است فقط نیمی از مهریه را دریافت کند یا به‌طور کلی مهریه‌ای به او تعلق نگیرد.

بهترین مهریه چیست؟

انتخاب مهریه باید منطقی، متناسب با شرایط مالی زوجین و با نیت دوام زندگی باشد. به همین دلیل، بهترین مهریه چیست را نمی‌توان فقط با مقدار آن سنجید؛ بلکه باید تعادل بین توان پرداخت مرد و ارزش مهریه رعایت شود. بسیاری از مشاوران حقوقی توصیه می‌کنند که مهریه ترکیبی از طلا و وجه نقد باشد تا ارزش آن در برابر تورم حفظ شود.

دادخواست مطالبه مهریه عندالمطالبه (یا عندالاستطاعه)

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان ..........

با سلام و احترام

اینجانب .......... فرزند .......... به نشانی .......... به استحضار می‌رسانم:
بر اساس سند رسمی ازدواج شماره .......... مورخ .......... تنظیمی در دفترخانه ازدواج شماره .......... شهرستان ..........، اینجانب به عقد دائم خوانده محترم آقای .......... فرزند .......... درآمده‌ام و طبق مندرجات مندرج در عقدنامه، مهریه اینجانب به میزان .......... تعیین گردیده است.

نظر به اینکه مطابق عقدنامه، نوع مهریه تعیین‌شده به صورت عندالمطالبه (یا عندالاستطاعه) می‌باشد و علیرغم مراجعات و درخواست‌های مکرر از سوی اینجانب، خوانده محترم تا این تاریخ از پرداخت مهریه خودداری کرده است، لذا با استناد به ماده 1082 قانون مدنی که مقرر می‌دارد به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید، تقاضای صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت تمام مهریه مورد توافق را دارم.

در صورتی که مهریه عندالاستطاعه باشد، از آن مقام محترم تقاضا دارم دستور فرمایید نسبت به بررسی و احراز استطاعت مالی خوانده اقدام گردد تا میزان توانایی وی در پرداخت مهریه مشخص و مطابق آن تصمیم مقتضی صادر شود.

با عنایت به اینکه مهریه حق مسلم زن است و قانون برای حمایت از حقوق مالی وی ضمانت اجراهای لازم را پیش‌بینی کرده، صدور حکم به پرداخت مهریه، به انضمام کلیه خسارات دادرسی و هزینه‌های قانونی، از محضر آن مقام محترم مورد تقاضاست.

در پایان یادآور می‌شود اینجانب تمایل دارم اجرای حکم از طریق واحد اجرای احکام خانواده و توقیف اموال منقول و غیرمنقول خوانده صورت گیرد تا حقی از اینجانب تضییع نگردد.

با تقدیم احترام
نام و نام خانوادگی زوجه: ..........
امضاء و اثر انگشت

پیوست‌ها:

1. تصویر مصدق عقدنامه رسمی
2. تصویر کارت ملی و شناسنامه
3. فیش هزینه دادرسی و ثبت دادخواست
4. مستندات مربوط به درخواست اجرائیه (در صورت وجود)

نقش وکیل دادگستری در پرونده‌های مهریه

پرونده‌های مهریه، به‌ویژه در نوع مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه، پیچیدگی‌های حقوقی زیادی دارند. یک وکیل دادگستری متخصص در امور خانواده می‌تواند مسیر قانونی را برای مطالبه یا دفاع از پرداخت مهریه هموار کند.
اگر به دنبال مشاوره حقوقی تخصصی هستید، کارشناسان گروه حقوقی آساک آماده‌اند تا با شماره 09021146317 پاسخگوی شما باشند و در تمام مراحل دادرسی همراهتان باشند.

نکات کلیدی درباره مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

1. در مهریه عندالمطالبه، مرد باید مهریه را فوراً بپردازد.
2. در مهریه عندالاستطاعه، زن باید استطاعت مالی مرد را در دادگاه ثابت کند.
3. هر دو نوع مهریه از نظر قانونی معتبرند.
4. تعیین نوع مهریه در عقدنامه اهمیت بالایی دارد.
5. با مشاوره حقوقی مناسب، می‌توان از بروز اختلافات جلوگیری کرد.سوالات متداول درباره مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

۱. مهریه عندالاستطاعه یعنی چه و چگونه اجرا می‌شود؟

مهریه عندالاستطاعه به معنای مهریه‌ای است که مرد تنها در صورت توان مالی موظف به پرداخت آن است. برای اجرا، زن باید در دادگاه ثابت کند که مرد توان پرداخت دارد.

۲. در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد؟

در صورت فسخ نکاح پیش از نزدیکی یا در صورتی که عقد باطل باشد، مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد یا نصف آن پرداخت می‌شود.

۳. آیا طبق قانون جدید مهریه، فقط ۱۴ سکه قابل مطالبه است؟

خیر، قانون جدید مهریه ۱۴ سکه به این معناست که فقط تا ۱۴ سکه منجر به حبس می‌شود، اما زن می‌تواند تمام مهریه را مطالبه کند؛ مابقی از طریق تقسیط یا توقیف اموال وصول می‌شود.

۴. بهترین مهریه چیست و چگونه باید تعیین شود؟

بهترین مهریه آن است که با توان مالی مرد متناسب باشد و در عین حال پشتوانه‌ای برای زن ایجاد کند. مشورت با وکیل دادگستری در این زمینه توصیه می‌شود.

جمع‌بندی

در نهایت، تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در زمان و شرایط پرداخت آن است. انتخاب نوع مناسب مهریه می‌تواند از بروز بسیاری از اختلافات خانوادگی جلوگیری کند. در صورت نیاز به مشاوره حقوقی در زمینه مهریه یا سایر دعاوی خانوادگی، با گروه حقوقی آساک تماس بگیرید: 📞 09021146317 . تجربه و تخصص وکلای این مجموعه، بهترین همراه شما در مسیر احقاق حقوق قانونی‌تان خواهد بود.