انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت؛ اگر آشنایی اجمالی و مختصری با فعالیت های عمرانی و مهندسی داشته باشید یا در این حوزه مشغول به فعالیت باشید ، یقینا کلمه صورت وضعیت را شنیده اید ، اما ممکن است اطلاعات دقیق و صحیحی در این مورد نداشته باشید و ابهامات زیادی در این خصوص برایتان به وجود آمده باشد . می توان گفت در بسیاری از موارد ، حتی افرادی که با سابقه طولانی و تجربه زیاد مشغول کار در پروژه های عمرانی و مهندسی هستند معنا و مفهوم صحیح و دقیقی از صورت وضعیت را نمی دانند . پس پیشنهاد می شود این مقاله را با دقت دنبال و مطالعه کنید .
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت
صورت وضعیت چیست ؟
همانگونه که از کلمه ی صورت وضعیت مشخص است ، صورت یا فهرستی از وضعیت پروژه و مجموعه خدمات انجام شده در پروژه می باشد.
این فهرست شامل مواردی از قبیل :
مصالح ، مواد تهیه شده ، حمل مواد و مصالح ، هزینه ساخت مواد، ترکیب مواد و ... می باشد .
صورت وضعیت ها شامل مشخصاتی از پروژه یا قرارداد به همراه هزینه های ریالی آنطبق فهرست بهای مربوط به پروژه از زمان انعقاد قرارداد می باشد .
در واقع صورت وضعیت ، سندی می باشد که بر اساس آن گزارش مالی از وضعیت و عملکرد عملیات اجرایی انجام شده بر مبنای قرار داد یا مفاد پیمان فی ما بین
کار فرما و پیمانکار ارائه می شود .
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت 
مهندس مشاور صورت وضعیت پیمانکار را از نظر:
تطبیق با اسناد و مدارک پیمان کنترل کرده و در صورت لزوم با تعیین دلیل اصلاح می نماید . بنابراین مقصود پیمانکار از تنظیم صورت وضعیت ، ارائه گزارشات
مالی پروژه و خدمات صورت گرفته بر اساس قرار داد منعقده با کار فرما می باشد که بر طبق آن درخواست پرداخت مبلغ به پیمانکار نیز ذکر می شود .
به بیان ساده تر ، شخصی که پیمانکار یک پروژه عمرانی می باشد ، در پایان هر ماه فعالیت های عمرانی نظیر بتن ریزی ، حمل مواد و مصالح و .... انجام می دهد که هر یک از این موارد هزینه های مستقیم و غیر مستقیمی از قبیل دستمزد کارگران ، خرید وسایل و مصالح مورد نیاز ، بیمه کارگران و .... برای پیمانکار دارد .
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت این هزینه ها به صورت ماهانه توسط پیمانکار لیست می شوند
و طبق ماده 37 شرایط عمومی پیمان ، که در بالا ذکر شد ، جهت بررسی به مهندس ناظر تحویل داده می شود تا پس از تایید ، جهت پرداخت هزینه ها به کار فرما ارائه شود . کارفرما پس از بررسی و مطابقت کار انجام شده با مبلغ مورد درخواست پیمانکار هزینه های مورد نظر را به حساب پیمانکار واریز می نماید .
با توجه به وجود انواع قرار داد ها و پروژه های عمرانی و مهندسی ، صورت وضعیت به شکل و در قالب های متفاوتی تنظیم می شود .
صورت وضعیت می تواند صورت وضعیت موقت یا صورت وضعیت قطعی باشد که در ادامه به بررسی بیشتر آن ها خواهیم پرداخت .
صورت وضعیت موقت
همان طور که بیان شد ، پیمانکار در آخر هر ماه میزان خدمات و فعالیت های انجام شده را محاسبه کرده و در قالب صورت وضعیت به مهندس ناظر تقدیم می نماید
تا پس از بررسی به کار فرما تسلیم شود .
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت 
صورت وضعیت موقت ، سندی است که توسط پیمان کار به صورت ماهانه در ضمن کار تنظیم می شود ،
هزینه های مورد مطالبه در صورت وضعیت موقت ، جنبه ی علی الحساب دارد و هزینه های واقعی ، در صورت وضعیت قطعی معلوم می شود .
به این مبحث در ماده 37 شرایط عمومی پیمان نیز اشاره شده است . طبق این ماده :" مقادیر درج شده در صورت وضعیت های موقت و پرداخت هایی که بابت آن ها به عمل می آید جنبه موقت و علی الحساب دارد و هر نوع اشتباه اندازه گیری و محاسباتی و جز این ها ، در صورت وضعیتهای بعدی یا در صورت وضعیت قطعی اصلاح و رفع می شود." بنابر این از جمله مهم ترین وظایف پیمان کار تهیه و تنظیم صورت وضعیت موقت است چرا که برای پرداخت به موقع هزینه ها توسط کار فرما ، بهتر است پیمانکار ماهانه صورت وضعیت را به کار فرما تحویل دهد .
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت
صورت وضعیت قطعی :
این صورت وضعیت به محض تحویل موقت پروژه و کلیه کارها ، توسط پیمانکار به کار فرما انجام می گیرد ، بدین ترتیب پیمانکار در انتهای کار ، حداکثر ظرف مدت یک ماه صورت وضعیت قطعی عملیات انجام شده را مطابق قرارداد جهت بررسی به مهندس ناظر تحویل می دهد .
صورت ارقامی که در صورت وضعیت قطعی آورده می شود:
به تنهایی قاطع است و منبع تسویه حساب قطعی پیمانکار خواهد بود . در صورت اختلاف بین مقادیر صورت وضعیت موقت با مقادیر و ارقام صورت وضعیت قطعی ملاک پرداخت ، صورت وضعیت قطعی خواهد بود، بدین جهت در تنظیم صورت وضعیت قطعی باید دقت کافی صورت گیرد .
لازم به ذکر است ، ماده 40 شرایط عمومی پیمان به مفهوم و نحوه تنظیم صورت وضعیت قطعی پرداخته است ، بر اساس این ماده :پیمانکار باید حداکثر تا یک ماه از تاریخ تحویل موقت صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده را بر اساس اسناد و مدارک پیمان ، بدون منظور مصالح و تجهیزات پای کار تهیه کند و برای رسیدگی به مهندس مشاور تسلیم نماید. مهندس مشاور صورت وضعیت دریافت شده را رسیدگی نموده و ظرف مدت سه ماه برای تصویب کار فرما ارسال می نماید .
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت
کار فرما صورت وضعیت دریافت شده را ظرف مدت:
دو ماه از تاریخ وصول رسیدگی می کند و نظر نهایی خود را ضمن ارسال یک نسخه از آن به پیمانکار اعلام می دارد . در صورتی که پیمانکار، ظرف مهلت تعیین شده ،برای تهیه صورت وضعیت قطعی اقدام نکند با تایید کارفرما مهندس مشاور به هزینه پیمانکار ، اقدام به تهیه آن و پس از امضای پیمانکار برای تصویب کارفرما ارسال می دارد .
در حالتی که پیمانکار ، صورت وضعیت را قبلا امضا نموده است اگر اعتراضی نسبت به نظر کار فرما داشته باشد یا در حالتی که صورت وضعیت را قبلا امضا نکرده است و نسبت به نظر کار فرما اعتراض دارد ، اعتراض خود را حداکثر ظرف یک ماه از تاریخ وصول وضعیت ، با ارائه دلیل و مدرک ، یک جا به اطلاع کار فرما می رساند
در صورتی که پیمانکار ظرف مدت تعیین شده به صورت وضعیت اعتراض نکند ، صورت وضعیت قطعی از طرف پیمانکار قبول شده تلقی می شود .
پیمانکار می تواند برای تعیین تکلیف آن قسمت از اعتراض خود که مورد قبول کارفرما واقع نمی شود ، طبق ماده 53 شرایط عمومی پیمان (حل اختلاف) اقدام نماید .
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت 
با توجه به ماده فوق الذکر به طور خلاصه باید گفت:
بعد از تحویل موقت پروژه یا کار ، پیمانکار اقدام به تنظیم صورت وضعیت موقت بدون تجهیزات و مصالح پای کار می نماید و سپس مشاور و کار فرما این مورد را رسیدگی می کنند . ظرف یک ماه پس از تحویل موقت ، پیمانکار صورت وضعیت قطعی را مطابق ماده فوق تنظیم و تهیه و برای اقدامات قطعی بعدی به مهندس مشاور تحویل می دهد .
نحوه تنظیم صورت وضعیت :
برای تنظیم صورت وضعیت دقیق ، کامل و منظم ، توجه به چند نکته مهم حائز اهمیت است از جمله :
- تهیه صورت وضعیت با توجه به اسناد و مدارک قرارداد یا مفاد پیمان - تنظیم مطابق با فهرست سازمان مدیریت و برنامه ریزی
- تنظیم و تهیه به صورت ماهانه
- دقیق ، مجلد و بدون خط خوردگی باشد .
- تهیه با استفاده از نرم افزار ها و به صورت رایانه ای
- مطابق با فرم های سازمان مدیریت و برنامه ریزی باشد. 
صورت وضعیت در چه صورت مورد قبول دادگاه است ؟
هدف اصلی قانون دست یابی و اجرای عدالت است ، به همین منظور در حال حاضر گرایش قرار داد های منعقده بین افراد به سوی عدالت می باشد و در صورت اختلاف در قرار داد ها حل این اختلافات ضروری می باشد .
از مواردی که ممکن است باعث بروز اختلاف بین پیمانکار و کار فرما شود ، صورت وضعیت های تنظیم شده توسط پیمانکار است که بر اساس آن کار فرما موظف به پرداخت هزینه ها و مطالبات پیمانکار می باشد .
صورت وضعیت تهیه شده توسط پیمانکار ، در صورتی که مطابق شرایط عمومی پیمان و یا تراضی طرفین تنظیم شده باشد مورد قبول و قابل استناد در دادگاه ها و مراجع قضایی می باشد.
شایان ذکر است ثبت این موارد در دفاتر اسناد رسمی باعث می شود تا هم از قدرت و مزیت های اسناد رسمی برخوردار باشد و هم بدون نگرانی از انکار طرف مقابل بتوان در دادگاه بدان استناد کرد چرا که در دادگاه اصل بر صحت و اعتبار بالای اسناد رسمی می باشد و اثبات خلاف آن مشکل می باشد .
شماره همراه :09381690900
40222853
آدرس دفتر گروه حقوقی اساک : تهران شریعتی بالاتر از باغ سفارت انگلیس قبل پل صدر روبرو پمپ بنزین الهیه ساختمان سفیران طبقه دو واحد B2
امور دیجیتال مارکتینگ: بیتا شریفی
انواع صورت وضعیت در قراردادهای پیمان مدیریت
صورت وضعیت موقت
