خسارت تاخیر تادیه در دعاوی پیمانکاری

خسارت تاخیر تادیه در دعاوی پیمانکاری

15 مهر1402
خسارت تاخیر تادیه در دعاوی پیمانکاری

خسارت تاخیر تادیه یکی از موضوعاتی است که در پروژه های بزرگ عمرانی بعد از اینکه پیمانکار پروژه را به اتمام رساند مطرح می شود. بسیاری از پیمانکاران آگاهی در خصوص اینکه می توانند خسارت تاخیر تادیه مطالبات خود را از کارفرما طلب کنند، را ندارند. پیمانکار برای این که خسارت تاخیر تادیه را از کارفرما مطالبه کند، باید به مرجع قانونی دادخواست حقوقی پرداخت خسارت تاخیر تادیه را مطرح کند.

تأخیر در قراردادهای پیمانکاری و خسارت ناشی از آن

در تمامی قراردادهای پیمانکاری، از جمله قراردادهای دولتی و خصوصی، مفهوم تأخیر کار بسیار مهم و حیاتی است که در قراردادها تعیین و تنظیم می‌شود. تأخیر کار به معنای عدم اجرای تعهدات پیمانکار در زمان مقرر در قرارداد است. کارفرما در قرارداد انتظار دارد که پروژه به موقع تعیین‌شده در قرارداد به پایان برسد تا بتواند به موقع به مرحله بهره‌برداری از پروژه برسد و سود مورد انتظار خود را به دست آورد. بنابراین، تعیین تکلیف تأخیر کار و مقررات مربوط به خسارت تأخیر کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وکیل قرارداد پیمانکاری تعریف دقیقی از خسارت تأخیر کار ارائه می‌دهد:

اگر پیمانکار در انجام تعهدات خود برای تکمیل پروژه در زمان معین تأخیر داشته باشد که این تأخیر از جمله تأخیرهای غیرمجاز باشد، او موظف است ضرر و زیان کارفرما ناشی از عدم تحویل به موقع پروژه را جبران کند. خسارت تأخیر کار از طریق تعیین‌های قراردادی به پیمانکار تعلق می‌گیرد و معمولاً به صورت وجه التزام در قرارداد ذکر می‌شود. اگر تعیین میزان خسارت تأخیر کار به توافق طرفین در قرارداد وارد نشده باشد، می‌تواند توسط مرجع صالح رسیدگی به اختلاف تعیین شود. در این صورت، خسارت تأخیر کار به عنوان جبران خسارت ناشی از تأخیر در اجرای پروژه تعیین می‌شود.
در هر صورت، تعیین مقدار و شیوه پرداخت خسارت تأخیر کار باید در قرارداد پیمانکاری دقیقاً تعیین شده و به دقت رعایت شود. همچنین، وکیل قرارداد پیمانکاری می‌تواند در مواقعی که تنازعات و اختلافات در مورد تأخیر کار به وجود آمده باشد، به طرفین کمک کرده و راهکارهای قانونی برای حل این اختلافات ارائه دهد تا منافع طرفین حفظ شود.

روش محاسبه خسارت تاخیر تادیه

شاخص در زمان تادیه دین بر عدد شاخص در سررسید دین تقسیم و مبلغ بدست آمده در اصل مبلغ دین ضرب می شود. عدد بدست آمده ارزش ریالی دین در زمان خسارت تاخیر تادیه مطالبات پیمانکاران براساس شاخص قیمت گذاری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می باشد.

ملاک محاسبه زمان سررسید مطالبات پیمانکاران

چندین عامل در محاسبه زمان سررسید مطالبات پیمانکاران موثر می باشد. اگر فاصله بین زمانی که دین پیمانکار مطالبه می شود و زمان پرداخت دین، بیشتر باشد، ارزش دین در زمان خسارت تاخیر تادیه مطالبات پیمانکار بیشتر است.

ملاک محاسبه زمان سررسید دین ( مطالبات پیمانکار از کارفرما ) به شرح ذیل است:

پایان زمانی که وجه در قالب صورت وضعیت، یا نامه رسمی از کارفرما مطالبه می شود. فرصتی که کارفرما از نظر قانونی براساس شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان دارد. زمانی که دادخواست حقوقی در مرجع قضایی مطرح می شود، تاریخی که اظهارنامه دادگستری یا دعوای مطالبه دین به وسیله ابلاغ رسمی به کارفرما اعلام شد، زمان سررسید دین (مطالبه پیمانکار ) است.
در خصوص مطالبه دین در قانون براساس ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی برای تعیین زمان سررسید دین دو شرط لازم است.
این دو شرط شامل مطالبه دین و تمکن مالی مدیون می باشد.

خسارت تاخیر تادیه

مطالبات پیمانکاران

شرط اول یعنی مطالبه دین بر اساس خسارت تاخیر تادیه در موضوع قراردادهای پیمانکاری به دو صورت ذیل می باشد:

محاسبه مطالبات پیمانکاران، از زمان مطالبه دین به طور رسمی که در دبیرخانه کارفرما ثبت شده است، ملاک محاسبه قرار می گیرد. زمانی که اظهارنامه رسمی برای کارفرما ارسال شود، یا زمان طرح دادخواست حقوقی ملاک محاسبه قرار می گیرد. نتیجه می گیریم که برای اینکه پیمانکار خسارت تاخیر تادیه را مطالبه کند بهتر است هر دو روش فوق را انجام دهد تا زودتر به حق و حقوق خود برسد.

خسارت تاخیر تادیه پرداخت صورت وضعیت قطعی پیمان

در صورتی که کارفرما در رسیدگی به صورت وضعیت قطعی پیمانکار تاخیر کند باید در این مورد جبران خسارت پیمانکار کند. براساس ماده 37 شرایط عمومی پیمان، بند الف، پیمانکار باید صورت وضعیت موقت را در مدت ده روز از زمانی که بوسیله مهندس ناظر به مهندس مشاور تحویل داده شد، بررسی و به کارفرما ارسال شود. کارفرما از تاریخی که صورت وضعیت را دریافت می کند ده روز مهلت برای پرداخت مبلغ صورت وضعیت به پیمانکار دارد.
براساس ماده 30 شرایط عمومی پیمان،

اگر کارفرما در پرداخت صورت وضعیت تاخیر کند، پیمانکار می تواند تمدید مدت پیمان را از کارفرما درخواست کند. براساس ماده 11 قراردادهای مترمربعی زیربنا، کارفرما در خصوص خسارت تاخیر باید 14 درصد سالانه از مبلغی که در آن تاخیر شده براساس مدت زمان تاخیر به پیمانکار پرداخت کند.
بر اساس ماده 11 بند( و ) قرارداد سر جمع، اگر کارفرما در پرداخت صورت وضعیت تاخیر کند، معادل 15 درصد مبلغی که تاخیر در پرداخت نمود، باید به پیمانکار پرداخت کند. در دو مورد فوق، خسارت تاخیر تادیه مطالبات پیمانکاری پیمانکار نباید از دو درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر باشد. پیمانکار می تواند پیمان را پایان دهد.


جبران خسارت تاخیر تادیه مطالبات پیمانکاران براساس قانون


قانون در خصوص تاخیرات مطالبات پیمانکاری، از مواد شرایط عمومی پیمان و بخشنامه شماره 5090 تاریخ 02/09/1360 استفاده می کند.
براساس ماده 30 شرایط عمومی پیمان بند ج زمانی که مدت زمان اولیه پیمان تمام شود، مهندس مشاور براساس مواردی که در بند الف تعیین شده است، علت تاخیر در کار پیمانکار را با توافق پیمانکار بررسی و میزان و مدت آن را تعیین و به کارفرما گزارش می دهد و بعد از بررسی توسط کارفرما، نظر کارفرما اعلام می شود و براساس مدت زمانی که تاخیر مجاز در پروژه ایجاد شد، مدت پیمان تمدید می شود.
نکته مهم درخصوص بند ج ماده 30 شرایط عمومی پیمان، توافق پیمانکار است. اگر مهندس مشاور درخصوص تاخیرات پیمانکار یک طرفه بدون توافق پیمانکار اعلام نتیجه کند، پیمانکار براساس این بند از شرایط عمومی پیمان، می تواند اعتراض کند.

برای تعیین خسارت تاخیر تادیه در پرونده پیمانکاران به مواردی ذیل استناد می شود:
  • تهیه خلاصه ای از قرارداد پیمان پروژه
  • تهیه و تنظیم خلاصه آخرین وضعیت پروژه و عکس و نمودار
  • تعیین برنامه زمان بندی انجام پروژه

تعیین خسارت تاخیر تادیه موارد مالی پیمانکاران

برای تعیین خسارت در پرونده پیمانکاران به موارد مالی ذیل استناد می شود:

  • رسید تحویل صورت وضعیت به کارفرما
  • تاییدیه صورت وضعیت تاییید شده توسط کارفرما
  • کپی از چک ها و رسیدهای پرداختی و تاریخ دقیق پرداخت ها
  • به پیمانکار براساس قرارداد پیمان( گزارش ذیحساب پروژه)
  • تهیه کپی از ضمانتنامه تحویل داده شده به کارفرما
  • تهیه کپی از تاییدیه مهندس مشاور در مورد پرداخت پیش پرداخت انجام پروژه

تعیین خسارت تاخیر تادیه موارد غیرمالی پیمانکاران

برای تعیین خسارت در پرونده پیمانکاران به موارد غیر مالی ذیل استناد می شود:

  • نامه ای که بوسیله آن، کارفرما یا مهندس مشاور دستور توقف کار پروژه به پیمانکار را اعلام می کند.
  • گزارش از میانگین دمای حداقل در ماه سرد سال و متوسط بارش در 20 سال گذشته
  • گزارش روزانه از تعطیلی کارگاه پروژه، به دلیل پایین بودن هوا
  • گزارش دستور از تعطیلی کارگاه پروژه به دلیل هوا از طرف کارفرما
  • نامه ای که از طرف پیمانکار به مهندس مشاور در مورد درخواست ابلاغ نقشه فرستاده شده است.
  • نامه درخواست تاییدیه قیمت جدید.
  • نامه ای که قیمت جدید را تایید نمود.
  • نامه ای که درخصوص رفع مشکل نقشه درخواست شد.
  • نامه ای که درخصوص اصلاح نقشه درخواست شد.


مطالبات در پروژه خسارت تاخیر تادیه پیمانکار

برای تعیین به چه موارد ادعایی استناد می کند:

استناد به برنامه زمان بندی انجام پروژه توسط پیمانکار و نمودار همپوشانی تاخیرات ارائه گزارش از جدولی که تاخیرات مالی حاصل از تاخیر در پرداخت صورت وضعیت و پیش پرداخت های پیمانکار در آن محاسبه شده است. ارائه لیست نامه های کتبی که بوسیله پیمانکار برای دریافت نقشه یا دستور کار با جزئیات اجرای پروژه به کارفرما یا مهندس مشاور یا ناظر پروژه ارسال شده است.
ارائه گزارش از روزهای تعطیلی کارگاه، بدلیل مشکل جوی براساس هواشناسی 20 سال گذشته ارائه گزارش از هرنوع ادعایی که باعث طولانی شدن زمان انجام پروژه یا تاخیر در شروع فعالیت در پروژه می شود.

محاسبه خسارت تاخیر تادیه صورت وضعیت پیمانکار در پروژه


براساس ماده 23 قانون برنامه و بودجه بخشنامه شماره 1000/54 و 5/2012-1 تاریخ 20/03/1359 و بخشنامه شماره 9344/54/4000-1 تاریخ 06/10/1359 صادر شد.
در صورتی که مطالبات پیمانکاران در زمان تعیین شده براساس شرایط عمومی پیمان پرداخت نشود، براساس ماده 31 بند ج شرایط عمومی پیمان تاخیر در پرداخت باعث تمدید مدت پیمان می شود.

خسارت تاخیر تادیه


اصطلاحات

مدت تمدید پیمان:
روزهایی که به مدت اولیه پیمان در قرارداد اضافه می شود.

مبلغ صورت وضعیت:
مبلغ ناخالصی از کارکرد صورت وضعیت پیمان که در پرداخت آن از طرف کارفرما تاخیر شده است.

دوره صورت وضعیت:
فاصله زمانی که صورت وضعیت مورد محاسبه به کارفرما تحویل داده شود، تا زمانی که صورت وضعیت قبلی براساس روز، به کارفرما ارائه شود.

مدت اولیه قرارداد:
مدت زمانی که در قرارداد پیمان، برای انجام پیمان قید شده است.
مدت اولیه قرارداد براساس تعداد روز می باشد.

مبلغ اولیه پیمان:
مبلغی که در قرارداد پیمان برای انجام پیمان قید شده است.


مدت خسارت تاخیر تادیه در پرداخت

مدت زمانی که بین تاریخ واقعی پرداخت و تاریخی که براساس پیمان باید پرداخت انجام شود.
تاریخ پرداخت بر اساس پیمان:

براساس پیمان تاریخ پرداخت صورت وضعیت موقت ده روز بعد از تاریخ تحویل صورت وضعیت به کارفرما می باشد. محاسبه مدت تمدید پیمان بدلیل تاخیر در صورت وضعیت موقت پیمانکاران اگر در پرداخت صورت وضعیت موقت، براساس زمان تعیین شده در شرایط عمومی پیمان تاخیر شود، زمانی که به مدت پیمان اضافه می شود، از این فرمول محاسبه می شود:
مبلغ صورت وضعیت را در دوره صورت وضعیت تقسیم و در عددی که از تقسیم مدت اولیه پیمان بر مبلغ اولیه پیمان بدست می آید، ضرب کرده و عدد بدست آمده را در مدت تاخیر در پرداخت صورت وضعیت ضرب می کنیم . عدد حاصل مدت تمدید پیمان می باشد.

محاسبه مدت تمدید پیمان بدلیل تاخیر در پیش پرداختهای پیمانکاران

اگر در پرداخت پیش پرداختها براساس مواد پیمان، به پیمانکار تاخیر شود، مدت تمدید پیمان وجود دارد در این مورد مدت تمدید پیمان براساس فرمول ذیل محاسبه می شود: اگر تاخیر پرداخت، در قسط اول پیش پرداخت باشد، برای محاسبه مدت تمدید پیمان، مدت تاخیر در پرداخت را در نه درصد ضرب کرده، عدد بدست آمده مدت تمدید پیمان می باشد.
اگر تاخیر پرداخت در قسط های بعدی پیش پرداخت باشد، مدت تمدید پیمان از روش ذیل محاسبه می شود:
عدد بدست آمده از تقسیم مبلغ کارکرد آخرین صورت وضعیت را در تفاضل تاریخ آخرین صورت وضعیت و تاریخ دریافت آخرین پیش پرداخت را در عددی که از تقسیم مدت اولیه پیمان بدست آمده را در مدت تاخیر در پرداخت ضرب کرده حاصل بدست آمده مدت تمدید پیمان می باشد.

محاسبه مدت کل تمدید پیمان

اگر مبلغ صورت وضعیت قطعی و مبلغ کل پرداختی صورت وضعیت موقت تعیین شود، تعیین زمان کل مدت تمدید پیمان از روش ذیل محاسبه می شود:
مبلغ صورت وضعیت قطعی را بر مبلغ صورت وضعیت تقسیم و عدد بدست آمده از تقسیم مربوطه را در مدت کل تمدید قابل قبول ضرب کرده و عدد بدست آمده مدت کل برای تمدید پیمان است. از دستورالعمل فوق برای محاسبه مدت تمدید پیمان بدلیل تاخیر در پرداخت صورت وضعیت و پیش پرداخت پیمانکار استفاده میشود. مفاد آن فقط در موارد تمدید مدت پیمان قابل استفاده می باشد.

Compensation for late payment in contract lawsuits


خدمات وکیل پیمانکاری گروه حقوقی آساک



وصول مطالبات و خسارات تاخیر تادیه مطالبات پیمانکاران

پرونده تاخیرات و ادعاهای پیمانکار در پروژه باید بوسیله شخصی که برامور پیمانکاری بخصوص مواد قانونی شرایط عمومی پیمان، برنامه زمانبندی و وضعیت اجرایی پروژه و دلایل و ادعای تاخیرات مسلط است، بررسی شود.

وکیل امور پیمانکاری گروه حقوقی آساک با تسلط کامل بر قوانین و مقررات و بخشنامه های پیمانکاری و شرایط عمومی پیمان، موفقیت شما را در وصول مطالبات و خسارت تاخیر تادیه پرداخت صورت وضعیت موقت و قطعی و ادعا در پیمانکاری تضمین می کند.
وکیلی می تواند در جلسات رسیدگی به ادعای تاخیرات پروژه طرف مقابل را توجیه فنی کند، موفق است. اگر پیمانکاری هستید که موفق به وصول مطالبات خود نشده اید و کارفرما با وجود مذاکرات و درخواست های شما همچنان از پرداخت مطالباتتان خودداری می کند برای رسیدن به حق و حقوق قانونی خود نیاز به راهنمایی، مشاوره وکیل پیمانکاری دارید، می توانید ضمن تماس با گروه حقوقی آساک از خدمات تخصصی وکیل پیمانکاری بهره مند شوید.

نظرات
ارسال نظر
تماس بگیرید