.jpg){kind=logo}
وکیل معامله فضولی کیست؟+ آثار رد و تنفیذ مالک+نمونه رای
وکیل معامله فضولی کیست؟+ آثار رد و تنفیذ مالک+نمونه رای
26 مرداد1402
.jpg "وکیل معامله فضولی کیست؟+ آثار رد و تنفیذ مالک+نمونه رای")
وکیل معامله فضولی : در زندگی روزمره به افرادی که در زندگی دیگران سرک میکشند، فضول گفته میشود. قانونگذار نیز این لقب را به برخی افراد نسبت داده است. به فردی بدون نمایندگی از سوی مالک نسبت به مال غیر معاملهای انجام دهد،فضول و به این معامله، معامله فضولی گفته میشود. معامله فضولی دارای احکام و شرایط مختلفی میباشد.
دریافت مشاوره از وکلای با تجربه گروه حقوقی آساک در جهت بررسی و انطباق شرایط فعلی شما با قوانین موجود بسیار کمک کننده خواهد بود. برای روشن تر شدن موضوع میتوانیم معاملهای که به طور صحیح رخ داده است را به عنوان فرد سالم و معامله باطل را به عنوان فردی مرده در نظر بگیریم. در این حالت معامله فضولی به مثابه فرد بیمار است که در اصطلاح حقوقی معامله غیر نافذ است. ابطال و تنفیذ معامله از سوی مالک سرنوشت معامله را روشن خواهد کرد. در ادامه به بیان توضیحاتی در خصوص معامله فضولی و همچنین آثار ابطال و تنفیذ معامله فضولی از سوی مالک میپردازیم.
دریافت مشاوره از وکلای با تجربه گروه حقوقی آساک در جهت بررسی و انطباق شرایط فعلی شما با قوانین موجود بسیار کمک کننده خواهد بود. برای روشن تر شدن موضوع میتوانیم معاملهای که به طور صحیح رخ داده است را به عنوان فرد سالم و معامله باطل را به عنوان فردی مرده در نظر بگیریم. در این حالت معامله فضولی به مثابه فرد بیمار است که در اصطلاح حقوقی معامله غیر نافذ است. ابطال و تنفیذ معامله از سوی مالک سرنوشت معامله را روشن خواهد کرد. در ادامه به بیان توضیحاتی در خصوص معامله فضولی و همچنین آثار ابطال و تنفیذ معامله فضولی از سوی مالک میپردازیم.
معامله فضولی چیست؟
وکیل معامله فضولی : به انجام معامله برای دیگری یا به مال دیگری بدون داشتن نیابت از مالک، معامله فضولی گفته میشود. در واقع اگر شخصی بدون داشتن نمایندگی از مالک، مال متعلق به دیگری را بفروشد یا اجاره دهد یا هر نوع معامله دیگری انجام دهد؛ معامله فضولی انجام داده است. مثلاً ساسان خانه متعلق به برادرش را بدون داشتن نمایندگی به سلیم بفروشد فروش فضولی عین متعلق به غیر را انجام داده است.
در مثال فوق سه شخص وجود دارد که برای بهتر فهمیدن مباحث بعدی به تفکیک و بیان آنها میپردازیم:
فضول: ساسان که معامله فضولی انجام داده است فضول نام دارد.
مالک: برادر ساسان مالک نام دارد.
اصیل: سلیم که خوردو را خریداری کرده است اصیل نام دارد.
حال که معامله فضولی رخ داد این معامله از نظر حقوقی غیر نافذ است. به عبارت دیگر این معامله قابل ابطال از سوی مالک است. یعنی تکلیف این معامله توسط مالک مشخص میشود. مالک میتواند این معامله را تنفیذ یا رد کند. در قسمت بعدی بیان میکنیم که در صورت اجازه (تنفیذ) یا رد معامله از سوی مالک تکلیف معامله و خریدار چه خواهد شد. ولی باید این نکته را در نظر داشت که مدتی برای مالک جهت تایید یا رد معامله تعیین نشده است. اصیل نیز تا زمانی که مالک تکلیف قرارداد را مشخص نکرده است حق فسخ نداشته و باید به آن پایبند بماند. اما اگر اصیل ثابت کند که در مدت تصمیم گیری مالک، ضرری از بابت معامله به او وارد شده است، در صورت اثبات میتواند معامله را بر بزند.
ماده 258 قانون مدنی مقرر می‌دارد: «نسبت به منافع مالی که مورد معامله فضولی بوده است و همچنین نسبت به منافع حاصله از عوض آن، اجازه یا رد از روز عقد مؤثر خواهد بود.»
مالک: برادر ساسان مالک نام دارد.
اصیل: سلیم که خوردو را خریداری کرده است اصیل نام دارد.
حال که معامله فضولی رخ داد این معامله از نظر حقوقی غیر نافذ است. به عبارت دیگر این معامله قابل ابطال از سوی مالک است. یعنی تکلیف این معامله توسط مالک مشخص میشود. مالک میتواند این معامله را تنفیذ یا رد کند. در قسمت بعدی بیان میکنیم که در صورت اجازه (تنفیذ) یا رد معامله از سوی مالک تکلیف معامله و خریدار چه خواهد شد. ولی باید این نکته را در نظر داشت که مدتی برای مالک جهت تایید یا رد معامله تعیین نشده است. اصیل نیز تا زمانی که مالک تکلیف قرارداد را مشخص نکرده است حق فسخ نداشته و باید به آن پایبند بماند. اما اگر اصیل ثابت کند که در مدت تصمیم گیری مالک، ضرری از بابت معامله به او وارد شده است، در صورت اثبات میتواند معامله را بر بزند.
ماده 258 قانون مدنی مقرر می‌دارد: «نسبت به منافع مالی که مورد معامله فضولی بوده است و همچنین نسبت به منافع حاصله از عوض آن، اجازه یا رد از روز عقد مؤثر خواهد بود.»
تنفیذ معامله فضولی
وکیل معامله فضولی : اگر مالک، به انجام معامله فضولی رضایت دهد و به عبارت دیگر معامله فضولی را اجازه کند، آثار حقوقی معامله برقرار میشود مانند یک معاملهای که به صورت صحیح واقع شده است. ماده 248 قانون مدنی می‌گوید: «اجازه مالک نسبت به معامله فضولی حاصل میشود به لفظ یا فعلی که دلالت بر امضای عقد کند». مثلا اگر مالک پس از وقوع معامله فضولی، مال مورد معامله را به اصیل تسلیم کند به طور ضمنی معامله را تنفیذ کرده است.
همچنین بر اساس ماده 249 قانون مدنی: «سکوت مالک ولو با حضور در مجلس عقد اجازه محسوب نمیشود».
همچنین بر اساس ماده 249 قانون مدنی: «سکوت مالک ولو با حضور در مجلس عقد اجازه محسوب نمیشود».
اگر اصیل، ثمن معامله را به فضول پرداخت کرده باشد، مالک میتواند برای گرفتن ثمن به هر کدام از فضول یا اصیل مراجعه کند. اگر مالک به اصیل مراجعه کند، اصیل میتواند ثمن را از فضول پس بگیرد.
برای آن که اجازه مالک در تنفیذ معامله موثر باشد و معامله را نافذ و کامل کند باید دارای شرایطی باشد. اجازه مالک نباید مسبوق به رد باشد؛ در غیر این صورت، معامله با رد قبلی باطل شده و اجازه بعدی نمی‌تواند به ماهیت حقوقی باطل شده اعتبار بخشد.
همچنین اجازه باید در زمانی از سوی مالک یا وراث او صادر شود که اهلیت داشته باشند. در صورتی که مالک یا وراث او هنگام اجازه، صغیر، سفیه یا مجنون باشند، اجازه بی‌تاثیر خواهد بود.
همچنین اجازه باید در زمانی از سوی مالک یا وراث او صادر شود که اهلیت داشته باشند. در صورتی که مالک یا وراث او هنگام اجازه، صغیر، سفیه یا مجنون باشند، اجازه بی‌تاثیر خواهد بود.
رد معامله فضولی
اگر مالک، معامله فضولی را رد کند، در این صورت عقد برای همیشه باطل شده و هیچ گونه آثار حقوقی نخواهد داشت. طبق ماده 251 قانون مدنی: «رد معامله فضولی حاصل میشود به هر لفظ یا فعلی که دلالت بر عدم رضای به آن کند».
اگر مال مورد معامله توسط فضول به اصیل تسلیم شده باشد مالک میتواند با رد معامله، به او مراجعه کند و عین مال خود را از او پس بگیرد. اگر مال مورد معامله، نزد اصیل تلف شده باشد، مالک میتواند بدل مال و همچنین کلیه منافع و نمائات حاصله از مال را از اصیل بگیرد؛ چه آن منافع مورد استفاده اصیل قرار گرفته باشد یا خیر.
اگر مال مورد معامله توسط فضول به اصیل تسلیم شده باشد مالک میتواند با رد معامله، به او مراجعه کند و عین مال خود را از او پس بگیرد. اگر مال مورد معامله، نزد اصیل تلف شده باشد، مالک میتواند بدل مال و همچنین کلیه منافع و نمائات حاصله از مال را از اصیل بگیرد؛ چه آن منافع مورد استفاده اصیل قرار گرفته باشد یا خیر.
نکته: بر اساس ماده 253 قانون مدنی: «در معامله فضولی اگر مالک قبل از اجازه یا رد فوت کند، اجازه یا رد، با وارث است.»
نکته: اگر قبل از آن که مالک آن را تنفیذ یا رد کند معاملات متعدد بر مال غیر انجام شود، در این صورت مالک مختار است که هر یک از معاملات را اجازه دهد یا رد کند. هر کدام از معاملات را که مالک اجازه دهد آن معامله و تمام معاملات بعدی نافذ میشود و تمام معاملات قبلی باطل خواهد شد.
.jpg)
تفاوت فروش مال غیر و معامله فضولی
دارا بودن وصف کیفری
وکیل معامله فضولی : اصلی ترین تفاوت فروش مال غیر و معامله فضولی، جرم بودن فروش مال غیر است درحالیکه معامله فضولی داخل در دعاوی حقوقی بوده و از موارد کیفری نیست. معامله فضولی وصف جزائی ندارد. یعنی در قوانین جزائی جرم انگاری نشده است و جرم نیست. پس برای طرح دعوا، تنظیم دادخواست و طرح پرونده حقوقی کفایت میکند. ولیکن فروش مال غیر در قوانین جزایی جرم انگاری شده است. بنابراین فروش مالی که متعلق به دیگریست جرم بوده و باعث طرح و اقامه دعوای کیفری میشود.
سمت و ذکر سمت فروشنده
در معامله فضولی فروشنده معامله را با نام مالک اصلی منعقد نموده و به نمایندگی از مالک اقدام میکند. ولی در جرم فروش مال غیر فروشنده معامله را با نام خودش منعقد مینماید.
وجود یا عدم وجود سوء نیت و قصدمجرمانه
یکی دیگر از تفاوتهای فروش مال غیر و معامله فضولی در وجود یا عدم وجود سوء نیت و قصد مجرمانه است. برای ارتکاب جرم و اثبات آن و انتساب نتیجه مجرمانه به فعل و عمل مرتکب، باید سوء نیت و قصد مجرمانه مجرم برای محکمه اثبات شود. بنابراین اگر سوء نیت و قصد مجرمانه مرتکب برای دادگاه احراز و ثابت نشود، جرم فروش مال غیر محقق نمیشود و اقدام صورت گرفته داخل در موارد دعاوی حقوقی خواهد بود.
مرجع رسیدگی
با توجه به تفاوتهای بیان شده مرجع رسیدگی و دادگاه صالح به رسیدگی به دعوای معامله فضولی که داخل در دعاوی حقوقی میباشد، دادگاههای عمومی حقوقی واقع در حوزه اقامت خوانده یا محل وقوع مال غیرمنقول میباشند. در حالی که مرجع صالح به رسیدگی به جرم فروش مال غیر در ابتدا دادسرای محل وقوع جرم و بعد از آن دادگاهی است که دادسرا در معیت آن اقدام به رسیدگی مینماید.
گذشت زمان در معامله فضولی
وکیل معامله فضولی : در معامله فضولی مدت زمان خاصی برای رد یا قبول معامله فضولی از سوی مالک مطرح نیست و مالک هر زمان بخواهد می تواند نسبت به این موضوع اقدام کند.
تکلیف خریدار در معامله فضولی
اگر مالک معامله فضولی را رد کند معامله باطل میشود. در این حالت اگر اصیل (خریدار) نسبت به انجام معامله فضولی اگاه بوده، فقط میتواند ثمن معامله را از فضول پس بگیرد. اما اگر اصیل از انجام معامله ناآگاه بوده است علاوه بر ثمن میتواند تمام خسارات وارد شده به خود را از فضول مطالبه کند.
نمونه رای در خصوص ماهیت امضای مالک ذیل معامله فضولی
رأی دادگاه بدوی
در خصوص دعوی خواهان ف. ز.س. بطرفیت خواندگان 1- م. ک. 2- ق. ک. با وکالت اقای م. ع. بخواسته الزام خواندگان 1- به فک رهن 2- سپس تنظیم سند رسمی سه دانگ مشاع از شش دانگ پلاک فرعی 956 از 204 واقع در بخش 12 تهران با احتساب کلیه خسارات دادرسی ماحصل دعوی چنین است که خواهان همسر قانونی خوانده ردیف اول بوده است. ایشان ضمن تنظیم سند رسمی نکاحیه بشماره 11854 در دفترخانه رسمی ثبت ازدواج بشماره 76 حوزه ثبت یک توافق نامه با خوانده اول و خوانده دوم نیز منعقد شده است. که سه دانگ پلاک ثبتی مذکور را بنام خواهان منتقل نمایند تقاضای رسیدگی شده است.
دادگاه با توجه به محتویات پرونده و بررسی مستندات تقدیمی خواهان و استماع اظهارات وکیل مدافع خواندگان؛ اولا توافق نامه مذکور در اجرای ماده 10 قانون مدنی تنظیم شده است و اصل بر صحت و لزوم آن است که صحت آن مورد تائید خواندگان می باشد.
ثانیا آنچه اهم است احراز مالکیت است که حسب استعلام ثبتی مالکیت خوانده دوم محرز و مسجل می باشد. ثالثا در خصوص تاریخ و ایراد وکیل خواندگان به تاریخ تنظیم توافق و سند رسمی ازدواج لازم به ذکر است اگر چه تاریخ سند ازدواج 91/2/7 می باشد و در ذیل توافق نامه تاریخ 91/2/6 قید شده است از آنجایی که مشخصات سند رسمی ازدواج در توافق نامه قید شده است قطعا تاریخ ذیل توافق نامه اشتباها قید شده است. و از حیث تاریخ تاثیر در عقد ازدواج ندارد. و حتی یک توافق خارج از مهریه می باشد. ثالثا ازحیث اینکه خوانده اول مالک نبوده است در واقع معامله فضولی تلقی شود از این جهت مردود است.
.jpg)
آنچه مهم است انعقاد توافق فی مابین خواهان و خواندگان ردیف اول (همسر وقت زوجه) و فرزند مالک و شخص مالک صورت گرفته است.
وکیل معامله فضولی : امضاء ذیل توافق نامه بتوسط مالک (پدر) در جلسه و حضور ایشان در همان جلسه در واقع تائید معامله مذکور بوده است. معالوصف ضمن رد دفاعیات وکیل خواندگان دعوای خواهان را وارد دانسته و از حیث التزام خواندگان به رفع موانع انتقال به استناد مواد 10 و 219 قانون مدنی و 198 و 519 قانون آئین د ادرسی مدنی حکم به محکومیت خواندگان به فک رهن از پلاک ثبتی مذکور و سپس حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی سه دانگ مشاع از شش دانگ پلاک مذکور به انضمام هزینه دادرسی در حق خواهان صادر می نماید. رای صادره ظرف0 2 روز از تاریخ ابلاغ قابـــــل درخواست تجدیدنظر در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.
طبق رای فوق که در دادگاه تجدید نظر نیز تایید شد در معاملات فضولی، در صورتی که مالک ذیل قرارداد منعقده بین فضول و اصیل را امضا نموده باشد؛ به منزله تنفیذ می باشد و ملزم به انجام تعهد خواهد بود.
طبق رای فوق که در دادگاه تجدید نظر نیز تایید شد در معاملات فضولی، در صورتی که مالک ذیل قرارداد منعقده بین فضول و اصیل را امضا نموده باشد؛ به منزله تنفیذ می باشد و ملزم به انجام تعهد خواهد بود.
سوالات متداول
معامله فضولی چیست؟
همانگونه که بیان شد، به انجام معامله برای دیگری بدون داشتن نیابت از او معامله فضولی گفته میشود.
جرم معامله فضولی چیست؟
معامله فضولی در قوانین کیفری جرم انگاری نشده است. بنابراین جرم محسوب نمیشود و زیر مجموعه دعاوی حقوقی قرار میگیرد. افراد میتوانند با توجه به توضیحات ارائه شده در مقاله فوق و احکام موجود برای احقاق حق خود با ارائه دادخواست به دادگاههای عمومی حقوقی محل اقامت خوانده یا محل وقوع مال غیر منقول مراجعه نمایند.
وکیل معامله فضولی: نقش و اهمیت در حقوق و معاملات
وکیل معامله فضولی یکی از عناصر کلیدی در فرآیند معاملات حقوقی و تجاری است که نقش حیاتی در حفظ حقوق و منافع طرفین دارد. این مقاله به بررسی نقش وکیل معامله فضولی در معاملات حقوقی پرداخته و اهمیت او را در تضمین انصاف و عدالت در معاملات بیان میکند.
نقش و وظایف وکیل معامله فضولی:
وکیل معامله فضولی یک حرفه‌ای حقوقی است که به عنوان مشاور حقوقی طرفین معامله در طول فرآیند مذاکره و انجام تراکنش‌های حقوقی به آنها کمک میکند. او نقشی کلیدی در تبیین حقوق و وظایف طرفین دارد و در تدوین توافقنامه‌ها و قراردادهای معاملاتی نقش اساسی دارد. همچنین، وکیل معامله فضولی مسئول انجام مطالعات دقیق حقوقی و اقتصادی مرتبط با معامله است تا از نقاط ضعف و قوت معامله آگاهی داشته باشد.
اهمیت حفظ حقوق و منافع:
وکیل معامله فضولی به عنوان نماینده حقوقی طرفین معامله، باید حقوق و منافع آنها را حفظ کرده و از تضمین عدالت در تراکنش‌های معاملاتی اطمینان حاصل کند. او با تجربه حرفه‌ای و دانش قانونی خود، از ورود به توافق‌های ناعادلانه و ضررآور جلوگیری میکند.
مشاوره حقوقی در مذاکرات:
در طول مذاکرات معاملات، وکیل معامله فضولی به عنوان مشاور حقوقی طرفین، نقش مهمی در ارائه مشورت‌های حقوقی و توصیه‌های قانونی دارد. او با توجه به دانش خود، به طرفین کمک میکند تا تصمیمات بهتری بگیرند و از ورود به تعهدات ناروا و مشکل‌ساز خودداری کنند.
نتیجه‌گیری:
وکیل معامله فضولی با نقش‌های اساسی در معاملات حقوقی و تجاری، به حفظ حقوق و منافع طرفین، ارتقاء عدالت و افزایش اعتماد میان طرفین کمک میکند. دانش و تجربه وی میتواند به عنوان یک عامل مهم در رسیدن به توافقات موفق و پایدار در معاملات محسوب شود.
نحوه ابطال معامله فضولی چگونه است؟
مالک میتواند با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی، برای ثبت دادخواست ابطال معامله و ارجاع آن به دادگاه حقوقی اقدام نماید. باطل کردن معامله فضولی آثاری دارد که از جمله آن میتوان به حق مالک، برای استرداد عین مال یا دریافت مثل یا قیمت آن و اجرت المثل، اشاره کرد.
وکیل معامله فضولی
وکیل معامله فضولی
نظرات
ارسال نظر