تجدید نظر خواهی به چه معنایی می باشد؟

تجدید نظر خواهی به چه معنایی می باشد؟

25 مرداد1402
تجدید نظر خواهی به چه معنایی می باشد؟

اگر در پرونده شما، در مرحله اول؛ دادگاه رأیی علیه شما صادر کرده است و این حکم را عادلانه نمی دانید؛ این مطلب برای شما نوشته شده است که اطلاعاتی در خصوص تجدید نظرخواهی کسب نمایید.

تجدید نظر خواهی چیست؟

فردی که حکم دادگاه در خصوصش صادر شده می‌تواند تقاضای تجدید نظر کند و به این ترتیب پس از حکم دادگاه بدوی، دادگاه تجدید نظر تشکیل می‌شود تا پرونده و رأی صادره مورد بازبینی قرار گیرد.
مشاوره حقوقی

منظور از دادگاه تجدیدنظر چیست؟

دادگاه تجدیدنظر مرجعی است که به اعتراضات مردم نسبت به آرا رسیدگی می کند.
شما به عنوان شخصی که در دادگاه رایی علیه او صادر شده است می توانید به آن رای اعتراض کنید تا دادگاه، پرونده را بررسی کند و مجدداً رأی صادر نماید.
با توجه به اینکه قضات هم، مانند همه افراد ممکن است در کار خود دچار اشتباه شوند؛ قانون این فرصت را در اختیار طرفین دعوا قرار داده است تا اگر خطایی در حکم قاضی وجود داشته باشد به آن اعتراض کرده تا مورد تجدید نظر قرار بگیرد.
اولین رأی همیشه از دادگاه بدوی صادر می شود. حال در صورتی که شما به عنوان یکی از طرفین دعوا به رای اعتراض داشته باشید از این به بعد دادگاه تجدیدنظر وارد عمل می شود و رای دادگاه اول را مورد بررسی قرار می دهد.
در واقع یک دادگاه تجدیدنظر هیچ وقت در مرحله اول پرونده ای را بررسی نمی کند.

ساختار دادگاه تجدید نظر:

دادگاه تجدیدنظر هم در امور حقوقی(مدنی) و هم کیفری وجود دارد.
در مرکز هر استان به تعداد مورد نیاز دادگاه تجدیدنظر وجود دارد.
این دادگاه از یک رئیس و دو مستشار تشکیل می شود. همچنین پس از اینکه پرونده ای را بررسی می کنند، رایی که از سوی این دادگاه صادر می شود، رای قطعی بوده و باید اجرا شود.
همانطور که گفته شد آرای دادگاه تجدیدنظر قطعی است و افراد موظف به اجرای آن هستند.
اما در این خصوص هم استثنائاتی وجود دارد که باعث می شود رای دادگاه تجدیدنظر در دیوان عالی کشور قابل فرجام خواهی باشد.

اختیارات دادگاه تجدیدنظر:

در مرحله‌ تجدیدنظر، پرونده‌ای که یک بار درباره‌ آن قضاوت شده، مجدداً مورد رسیدگی ماهوی قرار می‌گیرد؛ لذا دادگاه تجدیدنظر به ‌عنوان دادگاه عالی، از همان اختیاراتی برخوردار است که دادگاه نخستین دارا بوده است. بر این پایه، دادگاه تجدیدنظر می‌تواند کلیه‌ اقداماتی را که برای احراز واقعیت لازم است (مانند تحقیق از شهود، رسیدگی به اصالت اسناد و...) انجام دهد. بدیهی است اگر دادگاه تجدیدنظر چنین تشخیص دهد که دادگاه بدوی، رسیدگی‌های لازم را به‌ درستی انجام داده، از تکرار آن خودداری کرده و رسیدگی دادگاه بدوی را تایید میکند. بالعکس اگر به نظر دادگاه تجدیدنظر، رسیدگی دادگاه بدوی اشکال داشته باشد، خود رسیدگی را به نحو صحیح انجام می‌دهد و رأی شایسته صادر می‌کند.
به ‌موجب ماده‌ ۳۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی ادعایی که در مرحله‌ نخستین مورد رسیدگی واقع نشده است، نمی‌تواند در مرحله‌ تجدیدنظر مطرح شود.
تجدید نظر خواهی

آرای قابل تجدید نظر:

طبق قانون آیین دادرسی مدنی، آرای قابل تجدیدنظر که هر فردی می تواند نسبت به آن درخواست تجدیدنظر دهد ، عبارتند از :
رای های صادر شده از دادگاه های عمومی و انقلاب در امور حقوقی که قطعی است ، مگر در مواردی که این آراء طبق قانون قابل درخواست تجدیدنظر باشد.
بر طبق قانون که در ماده ۳۳۱ آمده ، در مورد رای های صادر شده که در ذیل بیان شده است ، می توان درخواست تجدیدنظر کرد :
آراء:
  • دعاوی مالی که خواسته یا ارزش آن از سه میلیون ریال (سیصد هزار تومان) بیشتر باشد. قانونگذار با تعیین سقف برای دعاوی مالی در صدد آن بوده است که از حجم دعاوی در محاکم تجدیدنظر بکاهد. بنابراین در صورتی که خواسته یا ارزش آن سیصد هزار تومان باشد، قابلیت تجدیدنظر نخواهد داشت.
  • حکمی که مستند به اقرار در دادگاه نباشد. زیرا اقرار قاطع دعوا می شود و رسیدگی مجدد به دعوا را سالبه به انتفاء موضوع خواهد کرد. (البته اقراری که در دادگاه صورت گیرد.)
  • در صورتی که حکمی مستند به رای یک یا چند نفر کارشناس باشد که طرفین کتباً رای آنان را قاطع دعوا قرار داده باشند.
  • طرفین دعوا با توافق کتبی حق تجدیدنظرخواهی خود را ساقط نکرده باشند.
  • حکم راجع به متفرعات دعوا (از جمله خسارت و اعسار از هزینه دادرسی و...) البته در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل تجدیدنظر باشد.
  • کلیه احکام صادره در دعاوی غیرمالی مثل: نسب و نکاح و طلاق و ...

قرارها:

قرارهای صادر شده که در ذیل آمده است قابل تجدید نظر است، البته در صورتی که حکم راجع به اصل دعوا قابل درخواست تجدید نظر باشد:
  • قرار ابطال دادخواست یا رد دادخواست که از دادگاه صادر شود.
  • قرار رد دعوا یا عدم استماع دعوا.
  • قرار سقوط دعوا
  • قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا.

نحوه رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر:

این دادگاه به صورت ماهوی رسیدگی می کند. بدین منظور اگر دادگاه تجدیدنظر رسیدگی دادگاه نخستین را کافی نداند و برای شنیدن اظهارات طرفین و بررسی دلایل، حضور آنها را لازم بداند می تواند آنها را احضار نماید و برخلاف مرحله نخستین برگزاری جلسه محاکمه در دادگاه تجدیدنظر استان الزام آور نبوده و بستگی به تشخیص لزوم آن توسط قضات آن دادگاه دارد.
مشاوره حقوقی

آرای دادگاه تجدیدنظر:

رأی دادگاه تجدید نظر ممکن است مبنی بر تأئید یا نقض حکم تجدید نظر خواسته باشد.
در صورت تايید رای صادره از دادگاه نخستین: پرونده را به دادگاه نخستین (دادگاه صادر کننده حکم اصلی) ارسال می کند.
در صورت نقض رای به علت عدم صلاحیت صادر کننده: پرونده را به مرجع صالح ارسال می کند.
در صورت نقض رای به علت خلاف شرع یا قانون بودن: رأی را نقض و خود اقدام به صدور رأی می کند.
در صورت نقض قرار: پرونده را برای رسیدگی ماهوی به دادگاه صادرکننده قرار ارجاع می‌دهند و دادگاه مکلف به‌رسیدگی ماهوی است.

موارد تشدید مجازات توسط دادگاه تجدیدنظر:

دادگاه تجدید نظر در صورت نقض رأی و اقدام به صدور رأی جدید برای صدور حکم برائت یا قرار موقوفی تعقیب با محدودیتی مواجه نیست ولی با اجتماع دو شرط زیر نمی تواند مجازات مورد حکم در مرحله بدوی را تشدید نماید.
۱-مورد رسیدگی از جرایم تعزیری و بازدارنده باشد.
۲- دادستان یا شاکی هیچکدام درخواست تجدیدنظر نکرده باشند.
پس اگر مورد رسیدگی از جرایم تعزیری و بازدارنده نباشد و دادستان یا شاکی درخواست تجدید نظر کرده باشند، دادگاه تجدید نظر می تواند درخواست تشدید مجازات را نماید.
اگر مجازات در حکم از نوع حدی باشد ، تشدید مجازات محکوم علیه حتی بدون درخواست تجدیدنظر توسط دادستان یا شاکی با اشکالی مواجه نیست.

موارد توقف تجدید نظرخواهی چیست؟

براساس ماده ۲۵۶ و ۲۵۹ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، مواردی که که باعث توقف بازبینی می شود، بیان شده است.
مفهوم توقف تجدید نظر خواهی بر طبق مواد ۲۵۶ و ۲۵۹ قانون آیین‌ دادرسی دادگاه‌ های عمومی و انقلاب در امور مدنی؛ در فرض عدم تهیه‌ وسیله‌ اجرای قرار معاینه‌ محل، یا تحقیق محلی و یا نپرداختن دستمزد کارشناس، در مواردی که این قرارها به نظر دادگاه می‌ باشد، دادگاه باید قرار توقیف تجدید نظر خواهی صادر کند.

در چه صورت افراد می توانند تقاضای تجدید نظر مطرح کنند؟

بر اساس ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی جهات درخواست تجدیدنظر به قرار زیر است:
الف – ادعای عدم اعتبار مستندات دادگاه.
ب – ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود.
ج – ادعای عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی.
د – ادعای عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادر کننده رای.
ه- – ادعای مخالف بودن رای با موازین شرعی و یا مقررات قانونی.
همچنین به عنوان تبصره گفته میشود که اگر درخواست تجدیدنظر به استناد یکی از جهات مذکور در این ماده به عمل آمده باشد در صورت وجود جهات دیگر، مرجع تجدیدنظر به آن جهت هم رسیدگی می نماید.

اشخاصی که حق تجدیدنظر خواهی دارند:

در رویه دادگاه های تجدید نظر کیفری این افراد عبارتند از شخص محکوم علیه یا نماینده وی / شاکی و یا مدعی خصوصی یا وکیل یا نماینده وی /
همچنین دادستان از جهت برائت متهم یا از جهت عدم انطباق رای با قانون یا از جهت عدم تناسب مجازات می توانند درخواست اعتراض به رای دادگاه را نمایند .

مهلت درخواست تجدیدنظر:

نکته ای که لازم است بدانید این است که اعتراض به آرا مهلت مشخصی دارد و تحت شرایطی این اجازه به شما داده می شود.
مهلت درخواست و یا دادخواست تجدیدنظر برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز میباشد و برای آن دسته افرادی که در خارج از ایران مقیم هستند ۲ ماه از تاریخ ابلاغ یا انقضای مدت واخواهی میباشد.
چنانچه این زمان منقضی شود رای قطعی شده و دادگاه هیچ گونه فرصت مجددی را برای درخواست تجدید نظر برای شما به عنوان فرد معترض صادر نخواهد کرد. مگر در موارد خاص و معذوریت هایی که از جانب قانون پذیرفتنی باشند.
لذا پس از سپری شدن مواعد و مراحلی، دادگاه در صورت موجه بودن دلایل ارائه شده به افراد این اجازه را می دهد تا برای تجدید نظر خواهی به دادگاه تجدید نظر خواهی بروند.
تجدید نظر خواهی

وکیل متخصص تجدید نظر خواهی:

توجه به این موضوع حیاتی است که هر وکیل بنا به تجربه کاری خود در برخی از حوزه ها مسلط تر است. در نتیجه براساس موضوع هر پرونده به دنبال بهترین وکیل متخصص در آن موضوع باشید.
وکیل متخصص در تجدید نظر خواهی وکیلی است که سابقه و‌ تجربه کافی در انجام پرونده زمینه موضوع مورد نظرتان را داشته باشد.
آگاهی کامل به مواد قانونی، آرای وحدت رویه و همچنین نحوه دادرسی در موضوع پرونده را داشته و میزان موفقیت و پیروزی او در پرونده های مشابه بسیار بالا باشد.

سئوالات متداول

۱-حق الوکاله وکیل برای اعتراض و شکایت و تجدید نظر خواهی چقدر است؟
حق الوکاله وکیل دادگستری برای اعتراض و شکایت از آرای دادگاه ها مبلغ ثابتی نیست و اصولاً با توافق طرفین تعیین می شود ولی به طور کلی و بر اساس تعرفه قانونی چهل درصد (۴۰٪) از کل حق الوکاله مرحله بدوی، باید در مرحله تجدیدنظر یا فرجام به وکیل پرداخت شود.
۲- آیا وکیل در هر زمان میتواند از جانب موکل درخواست تجدیدنظر خواهی بکند؟
در وکالتنامه وکیل خود این عبارت را درج کنید که “وکیل حق دارد در مرحله تجدید نظر خواهی فعالیت کند” اگر این عبارت قید نشود طبق ماده ۳۵ قانون آیین دادرسی وکیل نمی تواند در امور تجدید نظر خواهی دخالت و فعالیت کند.

دادگاه تجدیدنظر: فرصتی برای بازنگری در روند دادرسی

در مفهوم دادگاه تجدید نظر، مرجعی وجود دارد که به اعتراضات عمومی و افراد درباره آراء قضات پاسخ می‌دهد. این دادگاه به نوعی فرصتی را به افراد می‌دهد تا در صورت عدم رضایت از حکم دادگاه اولیه، رای خود را مورد بازنگری قرار دهند.
تصویب یک حکم ابتدایی در دادگاه اولیه امری معمول است. با این حال، به عنوان طرفی که متهم به یک حکم ابتدایی شده‌اید، حق دارید با اعتراض به حکم دادگاه اولیه، پرونده خود را به دادگاه تجدیدنظر ارجاع دهید. در این دادگاه، حکم ابتدایی مورد بازنگری و ارزیابی دقیق قرار می‌گیرد.
دلیل ایجاد دادگاه تجدیدنظر، اعتقاد به اشتباه‌پذیری همه افراد، حتی قضات، در روند تصمیم‌گیری است. این دادگاه به افراد فرصت می‌دهد تا در صورت مشاهده خطایی در حکم ابتدایی، با اعتراض به دادگاه تجدیدنظر، موضوع را مجدداً مورد بررسی و دقت قرار دهند.
واجب به ذکر است که دادگاه تجدیدنظر هیچ‌گاه در مرحله اول پرونده را بررسی نمی‌کند. ابتدا دادگاه اولیه حکم خود را اعلام می‌کند و سپس در صورت اعتراض، دادگاه تجدیدنظر وارد عمل شده و حکم را مورد بازنگری و ارزیابی دقیق قرار می‌دهد.

رمز و رازهای دادگاه تجدید نظر: سازوکار جذاب بازنگری حقوقی و کیفری

در اینجا، مفهوم و ساختار دادگاه تجدید نظر در دو حوزه حقوقی (مدنی) و کیفری به تفصیل بررسی می‌شود. این نوع دادگاه در مرکز هر استان به تعداد مورد نیاز ایجاد می‌شود.

داوران عدالت: ریاست، مشاوران و رای‌های قطعی

ساختار این دادگاه شامل یک رئیس و دو مشاور است که با هم پرونده‌ها را مورد بررسی و تجدیدنظر قرار می‌دهند. رایی که از این دادگاه صادر می‌شود، به عنوان یک رای قطعی تلقی می‌شود و می‌بایستی به دقت اجرا شود.

قانونی که نمی‌توان از آن گذر کرد: اجبار اجرای آرا

آرای دادگاه تجدیدنظر به‌طور کلی قطعی بوده و افراد موظف به اجرای دقیق آن‌ها هستند. این اجبار به افراد اعتبار و اهمیت اجرای قوانین را یادآوری می‌کند.

استثنائات در دادگاه تجدید نظر

هرچند رای‌های دادگاه تجدید نظر به نوعی خود قطعیت دارند، اما در برخی موارد استثنائاتی وجود دارد که باعث می‌شود دادگاه تجدیدنظر در دیوان عالی کشور بازنگری پذیرفته شود. این نکته جالب و پنهان در حوزه عدالت و قوانین است.

نظرات
ارسال نظر
تماس بگیرید