شرایط شرکت در مناقصه پیمانکاری

asaklaw.com

مناقصه پیمانکاری روشی است برای خرید کالا که در آن خدمات یا کالا براساس پیشنهادهایی که در زمان مشخص قانون مناقصه، براساس روش و مرحله برگزاری مناقصات تصویب شد و کاربرد آن در معاملاتی است که قانون مناقصات در آن رعایت میشود. شرکت در مناقصه پیمانکاری دارای بخش های مختلفی است. بسیاری از شرکت ها انجام کارهای خود را به پیمانکاران ابلاغ کرده و بعضی از پروژه های خود را از طریق مناقصه به آنها میسپارند. مناقصه از جمله تفاوتهای بنیادین قراردادهای اداری و خصوصی، تفاوت از نظر تشریفات در مرحله ی انعقاد قرارداد است. برای انعقاد قراردادهای اداری، انجام تشریفات مناقصه و مزایده ضروری است تا حدی که این الزام در قالب قوانین امری پیش بینی شده و بطلان معامله به عنوان ضمانت اجرای تجاوز از آن در نظر گرفته شده است.

کلیه قوای سه گانه، وزارتخانه ،سازمان، موسسات و شرکت های دولتی، بانکها، کلیه نهادهای دولتی و غیردولتی، موظف هستند که در برگزاری مناقصه از قانون مناقصات پیروی کنند.
تبصره – از آنجاییکه نیروهای مسلح، تابع مقررات و قوانین خاص هستند شامل این قانون نمی شوند.

در این مقاله به موضوعات ذیل پرداخته شده است:

• تعاریف کلی در مناقصه پیمانکاری
• طبقه بندی معاملات مناقصات پیمانکاری
• مناقصه پیمانکاری براساس مراحل بررسی
• مناقصه براساس روش دعوت مناقصه گران
• سازماندهی مناقصه پیمانکاری
• وظایف کمیسیون مناقصه پیمانکاری
• هیئت رسیدگی به شکایت مناقصه پیمانکاری
• وظایف هیئت رسیدگی به شکایات مناقصات
• فرایند برگزاری مناقصه پیمانکاری
• تامین منابع مالی مناقصه
• روشهای انجام مناقصه
• ارزیابی مناقصه گران
• مراحل ارزیابی کیفی مناقصه گران
• مفاد فراخوان مناقصه پیمانکاری
• موارد ذکر شده در اسناد مناقصه
• ترتیب ،تهیه و تحویل پیشنهادات مناقصه پیمانکاری
• شرایط تحویل پیشنهادات مناقصه پیمانکاری
• وکیل متخصص امور پیمانکاری گروه حقوقی آساک

تعاریف کلی در مناقصه پیمانکاری

برطبق ماده 2 قانون مناقصه، در مناقصات واژگانی کاربرد دارد که در ذیل تعریف شده است:

• مناقصه: رقابتی که درآن ،تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که پایین ترین قیمت را پیشنهاد میدهد، واگذار می گردد.
• مناقصه گزار: سازمان یا دستگاه مربوطه در بند ب ماده یک قانون مناقصه که مناقصه را برگزار می کند.
• مناقصه گر: شخصی که سند مناقصه را دریافت میکند و در مناقصه شرکت میکند، که میتواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
• کمیته فنی بازرگانی: از حداقل سه عضو که در زمینه بازرگانی صلاحیت دارند، که از طرف دستگاه و سازمان مناقصه گزار انتخاب و ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهاد را برعهده دارند.
• ارزیابی کیفی مناقصه گران : مناقصه گران از نظر انجام تعهدات موضوع مناقصه، بوسیله مناقصه گزار یا کمیته فنی بازرگانی ارزیابی می شوند.
• ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادها : پیشنهادهای مناقصه از نظر مشخصات کارایی، استاندارد و ویژگی های فنی بازرگانی ارزیابی میشود.
• ارزیابی مالی: بعد از اینکه پیشنهاد مناقصه از نظر فنی بازرگانی پذیرفته شد، مناسبترین قیمت براساس ماده بیست قانون مناقصه، انتخاب می شود.
• ارزیابی شکلی مناقصه: زمانیکه که پیشنهادات مناقصه از نظر تکمیل بودن اسناد مناقصه و امضا و خوانا بودن بررسی می شود.
• انحصار: یعنی متقاضی شرکت در معامله توسط اعلان هیئت وزیران یا انتشار اگهی عمومی تعیین می شود.
• برنامه زمانی مناقصه: در سندی زمان و مهلت برگزاری مناقصه، مدت زمانی که مناقصه اعتبار دارد و زمان انعقاد مناقصه می شود.

طبقه بندی معاملات مناقصات پیمانکاری

وزارت امور اقتصادی و دارایی باید هر سال نصاب معاملات را براساس نرخ قیمت کالا، که بوسیله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام میشود، به هیئت وزیران پیشنهاد دهد. مبلغ‌ نصاب‌ برای‌ معاملات‌ کوچک‌ و متوسط‌ مبلغ‌ مورد معامله‌ و در معاملات‌ عمده‌، مبلغ‌ برآوردی‌ واحد متقاضی‌ معامله،‌ می‌باشد. مبلغ معاملات ذیل با تفکیک اقلام که یک واحد محاسبه می شوند، نباید کمتر باشد.

براساس ماده 3 قانون مناقصه، معاملات موضوع مناقصه براساس قیمت معامله به چند دسته تقسیم می شوند:

-معامله کوچک: معاملاتی که قیمت موضوع آن براساس قیمت ثابت سال 1382 کمتر از بیست میلیون تومان است.

-معامله متوسط: معاملاتی که قیمت موضوع آن بیشتر از مبلغ معاملات کوچک است و مبلغ آن از10 برابر ارزش قیمت معاملات کوچک، بیشتر نباشد.

-معاملات بزرگ: معاملاتی که قیمت موضوع آن بیشتر از 10برابر قیمت معاملات کوچک است.

تبصره یک - وزارت امور اقتصادی و دارایی باید هر سال نصاب معاملات را براساس نرخ قیمت کالا، که بوسیله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام میشود، به هیئت وزیران پیشنهاد دهد.
تبصره دو - مبلغ‌ نصاب‌ برای‌ معاملات‌ کوچک‌ و متوسط‌ مبلغ‌ مورد معامله‌ و در معاملات‌ عمده‌، مبلغ‌ برآوردی‌ واحد متقاضی‌ معامله،‌ می‌باشد.
تبصره سه -مبلغ معاملات فوق با تفکیک اقلام که یک واحد محاسبه میشوند، نباید کمتر باشد.

مناقصه پیمانکاری براساس مراحل بررسی

براساس ماده چهار قانون مناقصه، مناقصه براساس مراحل شامل دو نوع ذیل می باشد:

-مناقصه یک مرحله ای: در این نوع مناقصه، نیاز به ارزیابی فنی بازرگانی پیشنهادات مناقصه نیست و پیشنهاد مناقصه گزارها در پاکتی در یک جلسه حضوری تعیین می شود.

-مناقصه دو مرحله ای: در این نوع مناقصه، در خصوص پیشنهادات، ارزیابی فنی بازرگانی انجام میشود و نتیجه ارزیابی به کمیسیون مناقصه گزارش می شود .براساس ماده 19 قانون مناقصه، برنده مناقصه مشخص می شود.

مناقصه براساس روش دعوت مناقصه گران

-مناقصه محدود: براساس تشخیص و مسئولیت مقام مناقصه گزار، علت اینکه مناقصه به صورت محدود برگزار شود تایید میشود و فراخوان مناقصه به اطلاع اشخاصی که صلاحیت شرکت در مناقصه پیمانکاری را دارند میرسد.

مناقصه‌ عمومی: مناقصه‌ای‌ است‌ که‌ در آن‌ فراخوان‌ مناقصه‌ ازطریق‌ آگهی‌عمومی‌ به‌ اطلاع‌ مناقصه‌گران‌ می‌رسد.

تشکیل کمیسیون مناقصات:

کمیسیون مناقصه تشکیل شده از رئیس دستگاه مناقصه‌گزار یا نماینده او، یا بالاترین مقام مالی دستگاه و مسئول فنی آن است. در مورد شهرداری‌ها، یک ناظر نیز در جلسات حاضر می‌شود. رسمیت کمیسیون با حداقل حضور سه عضو اعضا اعلام می‌شود و تصمیم‌گیری با رای اکثریت انجام می‌شود. در دستگاه‌های دولتی، اعضای کمیسیون مناقصات توسط هیئت مدیره انتخاب می‌شوند.

وظایف کمیسیون مناقصات پیمانکاری:

طبق قانون مناقصه، جلسه کمیسیون در زمان مشخص شده تشکیل می‌شود. پیشنهادات مناقصه‌دهندگان بر اساس مدارک، امضاها، و مستندات ارزیابی می‌شوند. ارزیابی پیشنهادات بر اساس شرایط و اسناد مناقصه انجام می‌شود. در مناقصات دو مرحله‌ای، کمیته فنی بازرگانی به بررسی پیشنهادات می‌پردازد. برندگان مناقصه بر اساس قانون مناقصه مشخص می‌شوند (ماده 19 و 20). جلسات مناقصه به‌صورت رسمی ثبت می‌شود و درخصوص تجدید و لغو مناقصه نیز تصمیم‌گیری می‌شود.

هیئت رسیدگی به شکایت مناقصه پیمانکاری

هیئت رسیدگی به دعوای بین مناقصه گر و مناقصه گزار رسیدگی میکند. مجلس شورای اسلامی اساسنامه هیئت رسیدگی به شکایات را تصویب میکند.

وظایف هیئت رسیدگی به شکایات مناقصات

براساس ماده 8 مناقصه، وظایف هیئت رسیدگی به شکایات شامل موارد ذیل است:

-به اعتراضاتی که بدلیل اجرا نشدن قوانین مناقصات مطرح میشود ،رسیدگی میکند.

-رای تجدید یا لغو مناقصه را صادر میکند.

تبصره یک ماده هشت قانون مناقصه

هیئت رسیدگی به موارد زیر رسیدگی نمیکند:

-روش و معیار ارزیابی پیسنهادهای مناقصه را رسیدگی نمیکند.

-پیشنهاد دهندگان داخلی مناقصه را رسیدگی نمیکند.

-به اعتراضات در خصوص پیشنهادهایی که یک ماه بعد از اعتبار مناقصه ارسال میشود، رسیدگی نمیکند.

-اگر برندگان مناقصه بعد از انعقاد قرارداد شکایت کنند، رسیدگی نمیکنند.

فرایند برگزاری مناقصه پیمانکاری

برطبق ماده 9 قانون مناقصه، مراحل برگزاری مناقصه به شرح ذیل می باشد:

• منابع مالی مناقصه تامین شود.
• نوع مناقصه در معاملات بزرگ مشخص شود، که یک مرحله ای، دومرحله ای، عمومی یا محدود است.
• اسناد مناقصه را تهیه کردن.
• پیشنهادهای مناقصه را ارزیابی کردن.
• برنده مناقصه مشخص و قرارداد منعقد شود.

تامین منابع مالی مناقصه

براساس ماده 10 قانون مناقصه، در انجام معامله مناقصه دستگاههای مناقصه گزار باید با اطمینان، منابع تامین مالی مناقصه را تعیین و در اسناد مناقصه قید شود.منابع مالی مناقصه و چگونگی ضمانت تاخیر تعهدات در اسناد مناقصه از طرف دستگاه مناقصه گزار تعهد گردد.

روشهای انجام مناقصه

معامله کوچک

در ماده 11 قانون مناقصه ، روشهای انجام مناقصه بیان شده است.برطبق این ماده ، در معامله کوچک، مامور خرید براساس کمیت و کیفیت معامله در خصوص قیمت آن تحقیق کند و براساس به صرفه و صلاح بودن معامله را براساس تامین کیفیت، با پایین ترین قیمت انجام دهد. در معامله متوسط ،در مناقصه مامور خرید براساس کمیت و کیفیت مورد معامله در باره قیمت آن تحقیق میکند و براساس به صرفه و صلاح بودن قیمت با گرفتن حداقل سه فقره استعلام کتبی با تایید مامور خرید معامله را با فاکتور خرید انجام میدهد. اگر مسئول واحد تدارکات کارپرداز باشد، امضای کارپرداز همان امضای مسئول تدارکات است. اگر دستگاه مربوطه کارپرداز نداشته باشد، میتوان وظیفه درج شده در این قانون را به متصدی پست مشابه سپرده شود.

معاملات بزرگ

برگزاری مناقصه عمومی در اگهی در روزنامه های کثیر الانتشار منتشر میشود. مناقصه محدود برگزار شود.

ارزیابی مناقصه گران

برطبق ماده دوازده قانون مناقصه، مناقصه گران براساس موارد ذکر شده در ذیل ارزیابی کیفی شوند.

• کیفیت محصولات و خدمات تضمین شود.
• در زمینه مورد مناقصه تجربه و دانش داشتن.
• حسن سابقه داشتن.
• پروانه کار و گواهینامه صلاحیت را دارا بودن.
• متقاضی، توان مالی برای انجام کار مناقصه را داشته باشد.

مراحل ارزیابی کیفی مناقصه گران

معیارها ی ارزیابی مناقصه گران تعیین شود.

• اسناد ارزیابی فنی تهیه شود.
• اسناد ارزیابی از طرف متقاضی دریافت و تکمیل و ارسال شود.
• اسناد ارزیابی دریافت و تعیین امتیاز و رتبه بندی میشود.
• مناقصه گران صلاحیتدار، به کارفرما اعلام و رتبه بندی شود.
• مناقصه گران ارزیابی کیفی آنها مستند سازی شود.

مفاد فراخوان مناقصه پیمانکاری

فراخوان مناقصه پیمانکاری شامل مفاد ذیل است:

-نام و نشانی مناقصه گزار.

-کمیت و کیفیت کالا و خدمات و نوع آن مشخص شود.قیمت تعیین شده و نوع آن در مناقصه.

-زمان، محل و مهلت اسناد مناقصه و زمان تحویل و باز کردن پیشنهادات مشخص میشود.

-قیمت برآورد معامله مناقصه و مبانی آن در زمانیکه قیمت پایه فهرست دارد، براورد قیمت، براساس فهرست قیمت پایه تعیین میشود.

-براساس نظر و تشخیص مناقصه گزار فراخوان برگزاری مناقصه عمومی باید دوتا سه نوبت در روزنامه کثیر الانتشار منتشر شود.

مناقصه گزارمیتواند فراخوان برگزاری مناقصه را علاوه برا نتشار در روزنامه کثیرالانتشار، بوسیله -رسانه گروهی و ارتباط جمعی منتشر کند.

-اگر مناقصه در سطح بین المللی برگزار شود، باید از تسهیلات خارجی استفاده شود. براساس قانون استفاده از توان فنی، مهندسی، تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور مصوب 12/12/1375 آگهی در روزنامه کثیر الانتشار منتشر و در روزنامه انگلیسی زبان داخل و مجله و یا روزنامه بین المللی که موضوعات مناقصه در آن منتشر میشود قید می شود.

موارد ذکر شده در اسناد مناقصه

برطبق ماده چهارده قانون مناقصه، اسناد مناقصه به صورت و شکل یکسان به همه داوطلبان مناقصه تحویل داده شود. در اسناد مناقصه موارد ذیل قید شده است:

• نام و نشانی مناقصه گزار
• نوع و قیمت تضمین مناقصه
• زمان، محل و مهلت ارسال اسناد مناقصه قید میشود.
• مبلغی که بصورت پیش پرداخت و ضمانت حسن انجام کار باید پرداخت شود.
• مدت زمانی که پیشنهادات مناقصه اعتبار دارد.
• مشخصات فنی استاندارد، نوع کمیت و کیفیت کالا و خدمات و شرح کار قید میشود.
• انجام کار و تحویل کالا و خدمات باید برنامه ریزی شود.
• معیار و روشهایی که مناقصه گران از نظر کیفی ارزیابی میشوند، قید شود.
• چگونگی تهیه و مهلت مقرر برای تحویل پیشنهادات و نسخه های آن
• موافقتنامه شرایط عمومی و خصوصی قرارداد ذکر شود.
• صورتجلسه و توضیحات موضوع ماده هفده قانون مناقصه
• اسنادی که براساس تشخیص مناقصه گزار لازم است .

ترتیب، تهیه و تحویل پیشنهادات مناقصه پیمانکاری

براساس ماده 15 قانون مناقصه، داوطلبانی که در مناقصه شرکت کردند، بعد اینکه اسناد مناقصه را دریافت کردند، پیشنهادات خود را به مناقصه گزار تحویل دهند. اسناد و پیشنهادات مناقصه تکمیل شود.

پیشنهادات مناقصه در زمان تعیین شده در فراخوان مناقصه تحویل داده شود. بابت تحویل پیشنهادات مناقصه رسید دریافت شود. مهلتی که برای قبول پیشنهادات مناقصه تعیین میشود، در مناقصات داخلی و بین المللی نباید از آخرین مهلتی که برای تحویل سند مناقصه تعیین شده کمتر از 10روز و یکماه باشد.

شرایط تحویل پیشنهادات مناقصه پیمانکاری

برطبق ماده 16 قانون مناقصه، شرکت کنندگان در مناقصه جز در صورتی که در اسناد مناقصه بیان شده است، بیش از یک پیشنهاد مناقصه نمیتوانند تسلیم کنند. شرکت کنندگان در مناقصه باید اسناد مناقصه را در پاکت های جداگانه لاک و مهر کنند، شامل پاکت تضمین، پیشنهادات فنی بازرگانی و پیشنهاد قیمت است. مناقصه گزارباید پیشنهادات مناقصه را دریافت و ثبت کند و تا زمان جلسه مناقصه از پاکتها محافظت کند. تحویل، اصلاح، جایگزینی و پس گرفتن پیشنهادات باید گواهی شود و در مکانی که در اسناد مناقصه قید شده است، انجام شود.

قبل از انجام هر قرارداد پیمانکاری، از وکیل قرارداد و وکیل پیمانکاری موسسه حقوقی آساک راهنمایی بگیرید. همچنین گروه حقوقی آساک، امر داوری در حل و فصل اختلافات شما در قراردادها ی پیمانکاری را برعهده میگیرد. اگر پیمانکاری هستید که در تهیه و تنظیم قراردادهای پیمانکاری و مناقصه نیاز به مشاوره دارید،
می توانید ضمن تماس با موسسه حقوقی آساک از خدمات تخصصی وکیل پیمانکاری و وکیل امور قراردادها بهره مند شوید.

وکیل متخصص امور پیمانکاری گروه حقوقی آساک

اگر پیمانکاری هستید که موفق به وصول مطالبات خود نشده اید و کارفرما با وجود مذاکرات و درخواست های شما همچنان از پرداخت مطالباتتان خودداری میکند، برای رسیدن به حق و حقوق قانونی خود با وکیل پایه یک دادگستری مشورت نمائید. سوالات و مشکلات حقوقی خود در مورد قراردادهای پیمانکاری، دعاوی پیمانکاری، تعلیق پیمان، فسخ پیمان، تعدیل پیمان و... با مشاور حقوقی آساک تلفنی یا در واتساپ مطرح نمائید.