افزایش خواسته دعوا این امکان را به خواهان می دهد، در صورتی که بعد از ارائه دادخواست و تا پایان اولین جلسه دادرسی، خواسته خود را به شرطی که با موضوع دعوا هم منشا باشد، افزایش دهد و طی یک لایحه این موضوع را به دادگاه اعلام کند. افزایش خواسته فقط تا پایان اولین جلسه دادرسی امکان پذیر است. اگر خواهان در جلسه دوم دادرسی این موضوع را مطرح نماید، دادگاه به درخواست وی ترتیب اثر نمی دهد.

در این مقاله به موضوعات ذیل پرداخته شده است:

• خواسته دعوا
• افزایش خواسته
• شرایط درخواست افزایش خواسته دعوا
• مهلت افزایش خواسته دعوا
• مستندات قانونی افزایش خواسته دعوا
• تعیین میزان خواسته
• مصادیق افزایش خواسته دعوا
• افزایش مقدار کمی خواسته
• افزوده شدن خواسته به گونه دیگر

جهت عضویت در اینستاگرام آساک کلیک کنید

• صدور قرار رد دادخواست نسبت به تمام خواسته
• صدور قرار رد دادخواست نسبت به قسمت اضافی
• افزایش خواسته دعوا با خواسته های متعدد
• آثار افزایش خواسته دعوا
• افزایش هزینه دادرسی
• افزایش محدوده رسیدگی دادگاه
• تکلیف دادگاه
• ضمانت اجرای عدم پرداخت هزینه دادرسی در افزایش خواسته دعوا
• نظریه مشورتی قوه قضائیه در مورد افزایش بهای خواسته بعد از جلسه اول دادرسی
• وکیل پایه یک دادگستری گروه حقوقی آساک

خواسته دعوا

خواسته دعوا، چیزی است که در مرافعه یا امور حسبی اشخاص از دادگاه بخواهند. تعیین خواسته، محدوده رسیدگی دادگاه و نیز اموری را که می تواند مورد حکم قرار دهد و همچنین میزان محکوم به را مشخص کرده و دادگاه را از ورود در موضوعات خارج از چارچوب خواسته و یا بیشتر از آن ممنوع می کند. دادگاه مکلّف است به تمامی خواسته های مندرج در قسمت مربوط به دادخواست، به همان صورت که آمده است توجه نموده و نسبت به آنها نفیاً یا اثباتاً رأی صادر کند.

افزایش خواسته

برطبق قانون به خواهان دعوا اجازه داده شده که بعد از تقدیم دادخواست درصورت نیاز مبادرت به تصحیح یا تغییر و تکمیل ادعاهای قبلی و اصلی خود کند. برطبق ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی یکی از مواردی که برای برای خواهان وجود دارد، افزایش خواسته دعوا است. افزایش خواسته در مقابل کاهش آن قرار دارد. کاهش خواسته نیز به معنای کم کردن از خواسته اولیه دادرسی است.

شرایط درخواست افزایش خواسته دعوا

افزایش خواسته به هر نحوی امکان درخواست ندارد و طبق قانون باید شرایط خاصی را داشته باشد.

این شرایط شامل موارد ذیل است:

• افزایش خواسته دعوا باید مربوط به خواسته اولِ تقاضا شده توسط خواهان باشد. اگر دادگاه خواسته اول را بپذیرد، باید ناگزیر قسمت دوم را نیز قبول کند. به این نحو که اتخاذ تصمیم در هر یک در دیگری مؤثر می باشد. در موضوع افزایش خواسته نیز با اثبات خواسته اول، خواسته افزوده شده نیز امکان اثبات دارد.
• هر دو خواسته از منشأ واحدی باشند. اگر خواهان در دعوای اجرت المثل یک ملک، مبلغی را تقاضا کرده باشد؛ نمی تواند به عنوان افزایش خواسته، مبلغی را نیز به عنوان خسارت وارده به همان ملک به آن اضافه نماید در حقیقت، منشأ خواسته اول، غصب و منشاء خواسته دوم، اتلاف است. بنابراین اگر منشأ دو خواسته یکسان نباشد، افزایش خواسته مفهوم نمی یابد و از سوی دادگاه پذیرفته نشده و نیاز به دادخواست مجزا دارد.
• بر طبق ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی افزایش خواسته باید تا پایان جلسه اول دادرسی صورت گیرد. اگر در این فاصله ی زمانی خواهان درخواست خود مبنی بر افزایش خواسته را مطرح نکند، دیگر نمی تواند تقاضای خود را با عنوان افزایش خواسته به دادگاه ارائه کند و برای طرح دعوا نیازمند دادخواست جدید است.

مهلت افزایش خواسته دعوا

زمان افزایش خواسته تا پایان جلسه اول دادرسی است. جلسه اول به این معنا نیست که صرفاً باید اولین جلسه ای باشد که در دادگاه تشکیل می شود، بلکه باید موجبات آن فراهم بوده و مذاکرات آن هم خاتمه یابد حتی اگر این جلسه چندین بار تشکیل شود. خواهان تا پایان این مدتزمانی می تواند درخواست افزایش خواسته کند.

مستندات قانونی افزایش خواسته دعوا

خواهان می‌تواند خواسته خود را که در دادخواست تصریح کرده در تمام مراحل دادرسی کم کند. ولی افزودن آن یا تغییر نحوه دعوا یا خواسته یا درخواست در صورتی ممکن است که با دعوای طرح شده مربوط بوده و منشأ واحدی داشته باشد و تا پایان اولین جلسه آن را به دادگاه اعلام کرده باشد.

-اگر دعاوی دیگری که ارتباط کامل با دعوای طرح شده دارند در همان دادگاه مطرح باشد، دادگاه به تمامی آن‌ها یک‌جا رسیدگی می‌نماید و چنانچه در چند شعبه مطرح شده باشد در یکی از شعب با تعیین رئیس شعبه اول یک‌جا رسیدگی خواهد شد.

-بهای خواسته از نظر هزینه دادرسی و امکان تجدیدنظر خواهی همان مبلغی است که در دادخواست قید شده است، مگر این که قانون ترتیب دیگری معین کرده باشد.

تعیین میزان خواسته

• اگر خواسته پول رایج ایران باشد، بهای آن عبارت است از مبلغ مورد مطالبه و اگر پول خارجی باشد، ارزیابی آن به نرخ رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ تقدیم دادخواست بهای خواسته محسوب می‌شود.
• در دعوای چند خواهان که هریک قسمتی از کل را مطالبه می‌نماید بهای خواسته مساوی است با حاصل جمع تمام قسمت‌هایی که مطالبه می‌شود.
• در دعاوی راجع به منافع و حقوقی که باید در مواعد معین استیفا و یا پرداخت شود، بهای خواسته عبارت است از حاصل جمع تمام اقساط و منافعی که خواهان خود را ذی‌حق در مطالبه آن می‌داند. درصورتی که حقّ نامبرده محدود به زمان معین نبوده و یا مادام‌العمر باشد بهای خواسته مساوی است با حاصل جمع منافع ده سال یا آنچه را که ظرف ده سال باید استیفا کند؛
• در دعاوی راجع به اموال، بهای خواسته مبلغی است که خواهان در دادخواست معین کرده و خوانده تا اولین جلسه دادرسی به آن ایراد و یا اعتراض نکرده مگر اینکه قانون ترتیب دیگری معین کرده باشد.

مصادیق افزایش خواسته دعوا

افزایش خواسته که برطبق قانون باید تا پایان اولین جلسه دادرسی با شرایط خاص مطرح شود می تواند هم به صورت افزایش در مقدار کمی خواسته یعنی خواسته از همان جنس افزایش یابد و هم افزایش تعداد آن یعنی افزایش خواسته از جنس دیگر باشد.

افزایش مقدار کمی خواسته

مثال اینکه خواسته اولیه خواهان مطالبه یک صد هزار تومان وجه استقراضی بوده ولی بعد از اقامه دعوی متوجه می شود که در واقع مبلغ یک میلیون تومان از خوانده طلبکار بوده است. می تواند خواسته خود را به مطالبه یک میلیون تومان افزایش دهد.

جهت مشاهده سایت گروه وکلای حقوقی اوان کلیک کنید

افزوده شدن خواسته به گونه دیگر

خواسته از جنس دیگر به خواسته تصریح شده در دادخواست افزوده شود. مثال، خواسته خواهان تخلیه عین مستأجره است، بعدا پرداخت اجور معوقه را نیز بدان می افزاید، و یا اینکه ابتدا دادخواست تأیید و تنفیذ معامله را تقدیم کرده و بعدا الزام به تسلیم و تحویل مورد معامله را هم به آن اضافه می نماید. یا خواسته اولیه خلع ید بوده و سپس مطالبه اجرت المثل ایام تصرف غاصبانه را نیز به آن اضافه می کند.

یا اینکه خریدار بعد از انجام معامله و پرداخت ثمن به فروشنده متوجه می شود که در معامله دچار غبن فاحش شده و بر این اساس، دادخواستی به خواسته تأیید فسخ تقدیم دادگاه می کند اما قید استرداد ثمن را در دادخواست فراموش می نماید. یا در دعوی خلع ید، بعد از تقدیم دادخواست، خواهان متوجه می شود که خوانده در ملک موضوع دعوی مبادرت به احداث بنا هم نموده است. در هر دو مورد مذکور، خواهان می تواند استرداد ثمن یا قلع و قمع بنا را نیز به خواسته اولیه خود اضافه کند.

صدور قرار رد دادخواست نسبت به تمام خواسته

اگر خواهان در مهلت ده روزه رفع نقص اقدام به ابطال تمبر افزایش خواسته نکند، برطبق قراری که توسط مدیر دفتر شعبه صادر میشود، دادخواست رد می شود.قرار رد دادخواست نسبت به تمام خواسته صادر می شود.

صدور قرار رد دادخواست نسبت به قسمت اضافی

صدور قرار رد دادخواست فقط نسبت به قسمت اضافی صادر می شود. زیرا نقصی در خواسته اولیه قبل از افزایش وجود نداشته و عدم رفع نقص نسبت به قسمت افزایش یافته مجوز رد کلی دادخواست نیست و تنها قرار رد دادخواست نسبت به میزان افزایش یافته صادر می شود.

افزایش خواسته دعوا با خواسته های متعدد

خواهان در بعضی از موارد در ضمن روند رسیدگی، دادخواست جدیدی را اضافه می کند و همیشه این طور نیست که دادخواست با یک خواسته شروع شود و با همان وضعیت به پایان برسد. در صورتیکه دعوا مرتبط با دعوای مطروحه باشد و شرایط قانونی رعایت شده باشد و شایستگی صدور رأی داشته باشد، دادگاه مکلف به رسیدگی می باشد. اما خواسته یا دعاوی متعدد، در یک زمان و براساس یک دادخواست مطرح می شوند، یعنی خواهان از همان ابتدا رسیدگی به چند خواسته را از دادگاه تقاضا نموده است. ولی افزایش خواسته بعد از تقدیم دادخواست اولیه و به موجب دادخواست جداگانه صورت می گیرد.

جهت عضویت در کانال تلگرام آساک کلیک کنید

اختلاف این دو تنها در زمان طرح آنها بوده و از سایر جوانب، به ویژه از حیث ماهیتی تفاوتی با هم ندارند. برطبق قانون آیین دادرسی مدنی هر یک از دعاوی باید ضمن یک دادخواست مطرح شود. مگر اینکه دعاوی مرتبط با هم و دارای منشأ واحد باشند و اجازه این امر فقط جهت تسهیل در امور بوده است و ارتباط دعاوی با یکدیگر و اجازه اقامه دعاوی متعدد ضمن یک دادخواست موجب نمی شود که دعوای واحد باشند.

آثار افزایش خواسته دعوا

استفاده از اختیارات ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی، نباید موجب فرار از مـقررات مـربوط به هـزینه دادرسـی بـاشد. در صورتی که دعـوای اضافی اقتضای پرداخت هزینه دادرسی مازاد بر آنچه هنگام اقامه دعوای اصلی پرداخته شده کند، خـواهان باید نسبت به پرداخت مازاد اقـدام کـند.
درصورتی که خواهان مـقدار یـا تعداد دعوای اصلی خود را افزایش دهد، چنین افزایشی قطعا باید توأم با پرداخت هزینه دادرسی نـسبت بـه مـازاد باشد. پرداخت هزینه دادرسی وقتی لازم است که دعوای اصلی غیرمالی و دعوای اضافی مالی بوده و یا در صورت مالی بـودن هـر دو، ارزش خواسته دعوای اضافی بیشتر از دعوای اصلی باشد.

قابلیت تجدیدنظر در رای‌های دادگاه

در مواجهه با دعواهایی که یکی قابل تجدیدنظری و دیگری نه، دادگاه باید چگونه عمل کند؟ آیا رأی‌های دادگاه در هر دو دعوا قابل تجدیدنظری است یا تنها یکی از آنها مورد تجدیدنظر قرار می‌گیرد؟

پرتوی قانون درباره تجدیدنظر

در برخی موارد، قانونگذار در مورد قابلیت تجدیدنظر روشنی فراهم نکرده است. اما در دعاوی مختلف، تفسیرهای متفاوتی صورت گرفته که برخی آن را قابل تجدیدنظر می‌دانند.

حدود تجدیدنظر در رویه دادگاه

در برخی موارد، قرار دادن تجدیدنظر به رای صادره از دادگاه ممکن نیست. بنابراین، دادگاه در قرار رد دادخواست نمی‌تواند به تجدیدنظر بپردازد و باید رد دادخواست را تصویب کند.

تعیین تکلیف دادگاه

در صورت افزایش خواسته جدید در دعوا، دادگاه باید به هر دو دعوا رسیدگی کند. اما در صورت تغییر خواسته یا سبب دعوا، دادگاه تنها به یکی از دعاوی رسیدگی خواهد کرد. در هر صورت، تصمیم گیری دادگاه باید بر اساس شرایط جدید دعوا صورت گیرد.

ضمانت اجرای عدم پرداخت هزینه دادرسی در افزایش خواسته دعوا

نظریه مشورتی قوه قضائیه در مورد افزایش بهای خواسته بعد از جلسه اول دادرسی

آیا افزایش بهای خواسته بعد از جلسه اول دادرسی قانونی است و درصورتی‌که خواهان وفق مادۀ ۹۸ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی خواسته خود را افزایش دهد و مابه‌التفاوت هزینه دادرسی را نپردازد تکلیف چیست؟

نظریه مشورتی:

منظور از افزایش خواسته در ماده ۹۸ قانون آیین دادرسی مدنی، تغییر دادن و اضافه کردن خواسته نخستین مندرج در دادخواست است. افزایش خواسته تا جلسه نخست دادرسی اشکالی ندارد. ولی افزودن یا تغییر نحوه دعوا یا خواسته در دادخواست باید با خواسته نخستین دارای منشأ واحد باشد و افزایش خواسته موضوع این ماده غیر از افزایش بهای خواسته موضوع ماده ۶۳ همین قانون است. افزایش خواسته اگر وجه نقد باشد، مثال از سه میلیون ریال به یکصد میلیون ریال و نیز افزودن مطالبه اجرت‌المثل به خواسته اولیه که خلع‌ید بوده و به لحاظ وحدت منشأ تا پایان جلسه دادرسی نخستین بدون اشکال است.

وکیل پایه یک دادگستری گروه حقوقی آساک

استفاده از مشاوره حقوقی وکیل متخصص و باتجربه در تمام مراحل رسیدگی پرونده های حقوقی و کیفری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا با انتخاب وکیل و مشاوره حقوقی قبل ازهر اقدام قانونی در وقت و هزینه های دادرسی صرفه جویی میشود و حق و حقوق موکل ضایع نمیشود.

گروه وکلای حقوقی آساک مجموعه ای متخصص از وکلای دادگستری، کارشناسان ارشد حقوق و حقوقدانان می باشد که با ارائه مشاوره های تخصصی، قبول وکالت و مشاوره در دعاوی حقوقی را بر عهده میگیرند.

سئوالات و مشکلات حقوقی خود را با وکیل دادگستری تهران، وکیل دادگستری مشهد، وکیل دادگستری قم، وکیل دادگستری کرج مربوط به وکلای گروه حقوقی آساک مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.