وکیل اوقاف نیز یکی از این اشخاصی می باشد که با هدف رسیدگی به مسائل و مشکلات وقف و موقوفات، در این امر تخصص اختصاصی پیدا کرده است. اگر در خصوص نحوه ابطال سند اوقافی نیاز به مشاوره دارید با گروه حقوقی آساک در ارتباط باشید.
سوالاتی که در این موضوع مطرح می باشد این است که وکیل اوقاف به چه طریقی می تواند در جریان پرونده های وقفی عملکرد خوبی داشته باشد؟ صلاحیت وکیل اوقاف چیست؟ آیا وکیل اوقاف می تواند مال موقوفه را خرید و فروش نماید؟ آیا یه کمک وکیل اوقاف می توان از تضییع حقوق خود جلوگیری کرد؟ وکیل اوقاف چه وظایفی دارد؟ آشنایی کامل با اموال وقفی، شرایط صحت وقف، نحوه استفاده از اموال وقفی و فروش آن را در این محتوا بخوانید. برای انجام امور اداری وقف مال ابتدا باید به وکیل وقف مراجعه نمائید.

ابطال سند اوقافی

ابطال سند اوقافی یکی از دعاوی وقفی است که مانند بسیاری از دعاوی به عنوان امور مدنی در مراجع قضایی حقوقی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند با مراجعه به دادسرا و حتی مراجعی که به طور اختصاصی به امور وقفی شعبه ‌ای اختصاص داده‌اند، مراجعه کرده و طرح دعوا کنند.

در این مقاله به موضوعات ذیل پرداخته شده است:

• سند اوقافی
• املاک با سند اوقافی
• سند ملکی
• انوع ملک اوقافی
• اثبات وقفیت اسناد اوقافی
• خواهان دعوای اثبات وقفیت املاک اوقافی
• خوانده دعوای اثبات وقفیت املاک اوقافی
• اجاره ملک موقوفه
• روش های اجاره موقوفات
• مزایده ملک اوقافی
• موارد عدم انجام مزایده
• پذیره املاک اوقافی

جهت عضویت در اینستاگرام آساک کلیک کنید

• پذیره انتقالی املاک اوقافی
• معاف از پرداخت پذیره املاک اوقافی
• اهدایی در املاک اوقافی
• احداث ساختمان اعیانی در ملک وقفی
• ساخت اعیان و مالکیت آن
• دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال حقوق و اعیانی احداثی در ملک وقفی
• مرجع صالح رسیدگی به دعاوی وقفی
• شرایط ابطال سند اوقافی
• عبارت شش دانگ عرصه و اعیان در اسناد اوقافی
• ابطال سند اوقافی
• تبصره (۵) الحاقی ماده واحده قانون ابطال اسناد ‌فروش رقبات، اراضی موقوفه
• رای وحدت رویه دیوان عالی شماره 508
• وکیل متخصص اوقاف گروه حقوقی آساک

سند اوقافی

املاک اوقافی به املاکی گفته می‌شود که زمین آن توسط شخصی وقف شده است و اداره‌ی اوقاف در ازای اقساط ۹۹ ساله آن را به افراد دیگر اجاره داده و درآمد حاصله را صرف امور مربوطه می‌کند.

املاک با سند اوقافی

این سند به مالک اختیار کامل نمی‌دهد و علاوه بر اقساطی که به صورت سالیانه به ادارۀ اوقاف پرداخت می‌شود و بعد از ۹۹ سال دربارۀ اجارۀ مجدد ملک اوقافی تصمیم‌گیری خواهد شد، برای هر کاری از جمله نقل و انتقال باید اجازۀ اوقاف داشته باشید. املاکی که این برگه را دارند دارای سند اعیان و اجاره نامۀ عرصۀ ملک موقوفه هستند و در واقع خریدار حق مالکیتی روی عرصه ندارد و تنها مالک اعیان می باشد. یکی از تفاوت‌های این سند با سند ملکی این است که نه تنها بدون مجوز امکان خرید و فروش ندارد، بلکه دربارۀ هر گونه تغییری در املاک اوقافی باید از ادارۀ اوقاف استعلام کرد.

جهت عضویت در کانال تلگرام آساک کلیک کنید

سند ملکی

• اسناد ملکی شش دانگ است؛
• و به صورت تک جلد یا چند جلد در اختیار مالکان قرار می‌گیرد.
• چه مالک یک نفر باشد چه چند نفر،
• نام آنها در هر سند که دارای شماره پلاک ثبتی مجزا است درج می‌شود،
• و پلاک مذکور و هویت مالک به سادگی از طریق ادارۀ ثبت اسناد و املاک قابل رهگیری است.
• در سند ملکی هر فرد یک سند شش دانگ یا به اندازۀ سهم خود سند دفترچه‌ای و منگوله‌دار دارد،
• و نباید منگوله دست خورده باشد.‌
• در سند ملکی حدود اربعه از چهار طرف شمال، جنوب، شرق و غرب مشخص شده است.

نقل و انتقال سند ملکی باید در دفاتر اسناد رسمی انجام شود و غیر از آن اعتبار قانونی ندارد. شماره سریال اوراق سند اهمیت زیادی دارد و تمام اوراق مربوط به همان سند ملکی است. از همین رو باید شماره سریال تمام صفحات یکسان باشد. از نظر ارزش و اعتبار، طبیعتاً اعتبار ملکی شش دانگ از آن بیشتر است و همین امر باعث قیمت کمتر املاک اوقافی شده است. اما در نهایت اختیار ملک اوقافی با کسی است که آن را خریداری کرده است. در معاملۀ ملک وقفی، علاوه بر ادارۀ ثبت اسناد، باید از اداره اوقاف نیز استعلامات لازم گرفته شده باشد.

انوع ملک اوقافی

املاک وقفی دارای چهار نوع هستند و تنها تفاوتی که بین این چهار دسته وجود دارد در نوع متولی آن است.

انواع ملک اوقافی شامل موارد ذیل است:

• املاک وقفی آستان قدس رضوی
• املاک وقفی شخصی
• املاک وقفی سازمان اوقاف
• املاک وقفی بقاع متبرکه

اثبات وقفیت اسناد اوقافی

اصل بر ملکیت است اما در این بین ممکن است وقفیت مدعی داشته باشد، در این صورت بار اثبات برعهده مدعی وقف است و مدعی وقف بایستی ادعای خود را ثابت نماید. در رویه قضایی، وجود اجاره نامه های متعدد، پرداخت اجاره بها از طرف اهالی را از جمله دلایلی می داند که در وقف بودن رقبه متنازع فیه صحه می گذارد. در تعارض بین تصرف کنونی و وقفیت سابق ،چون امکان بیع مال موقوفه جز در موارد استثنایی وجود ندارد و نقل و انتقال آن خلاف است، تصرف دلیل بر مالکیت نیست. برای اثبات وقفیت، وجود وقفنامه شرط نیست بلکه اقرار ذوالید که وقف در تصرف وی می باشد یا اقرار ورثه ذوالید بعد از فوت او به وقفیت کافی است.

صدور حکم وقفیت اسناد اوقافی

• در صورتی که در ملکیت یا وقفیت ملکی اختلاف ایجاد شود،
• چنانچه موقوف علیهم در وقف خاص و متولی یا حاکم در وقف عام،
• مدعی وقفیت باشند،
• اقدام به اقامه دعوای اثبات وقفیت می نمایند.
• در دعوای صدور حکم بر وقفیت می توان به تصرف به عنوان وقفیت،
• شهادت شهود،
• وقف نامه،
• اقرار استناد نمود.

زیرا ممکن است به گواهی گواهان که مورد وثوق دادگاه واقع گردد و گواهی بر عمل به وقف دهند، دعوا قابل اثبات باشد. از سوی دیگر، ثبت ملک به عنوان موقوفه در دفتر توزیع اظهارنامه، در کنار سایر قراین و شواهد مانند عمل به وقف و شیاع محلی می تواند دلیل بر وقفیت ملک باشد.

خواهان دعوای اثبات وقفیت املاک اوقافی

خواهان دعوای صدور حکم بر وقفیت، متولی، اداره اوقاف، واقف و موقوف علیهم حسب مورد می توانند ذی سمت یا ذینفع دعوی اثبات وقفیت تلقی شوند.

خوانده دعوای اثبات وقفیت املاک اوقافی

خوانده دعوای صدور حکم بر وقفیت، علاوه برآنکه به طرفیت واقف یا ورثه وی قابل طرح می باشد، می تواند علیه هر متصرفی مطرح شود.

اجاره ملک موقوفه

بعد از ابطال سند مالکیت در مواردی که موقوفه قابل اجاره باشد و متصرف تقاضای اجاره کند با رعایت مصلحت وقف و حقوق‌ مکتسبه متصرف قرارداد اجاره با متصرف تنظیم می شود. کلیه املاک مزروعی که در اجرای قانون اجازه تبدیل به احسن و واگذاری دهات و مزارع موقوفات عام مصوب ۱۳۵۰.۱.۲۹ و سایر‌ مراحل اصلاحات ارضی به زارعین صاحب نسق انتقال و بین آنان تقسیم شده با حفظ مصلحت وقف با متصرفین و زارعان صاحب نسق با رعایت‌ حقوق اکتسابی آنان اجاره‌نامه تنظیم می‌شود.

وجوهی که قبلاً از طرف دولت بابت املاک مزبور مطابق ماده واحده پرداخته شده بابت اهدایی دولت به‌ موقوفه محسوب و از تاریخ تحویل زمین به متصرف اجرات‌المثل زمین توسط کارشناس رسمی و یا خیره محلی تعیین و با محاسبه وجوه پرداختی‌ قبلی متصرف تهاتر و کسر یا اضافه آن محاسبه می شود.

روش های اجاره موقوفات

روش های اجاره موقوفات طبق آئین نامه اجرای قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امورخیریه، مصوب10/12/،1365 مشخص شده است و عبارتند از:

• انجام مزایده،
• دریافت پذیره،
• دریافت اهدایی،
• و همچنین طبق ماده 11 قانون فوق الذکر، شرایط ویژه ای برای عقد اجاره اموال موقوفه تعیین شده است.

مزایده ملک اوقافی

برطبق ماده11 آئین نامه فوق، اجاره موقوفه باید از طریق مزایده انجام پذیرد. مزایده، صورت خاصی از فروش یا انتقال مال یا منافع آن است که در آن خریداران باهم رقابت کرده و هر یک، قیمت بیشتری از آنچه که ابتدا عرضه شده، عرضه می نمایند. در اینجا مال الاجاره، آخرین قیمتی است که عرضه شده و پس از آن قیمتی عرضه نشده است.

در مزایده کتبی پاسخ خریداران را از طریق نشر آگهی کتبا دریافت و برابر شروط مزایده خریدار را معین می کنند و هرگاه خریداران با فروشنده مزایده مواجه شوند و شفاها پیشنهاد خود را بدهند، مزایده را حضوری و شفاهی می نامند.

• دراینجا مقصود آئین نامه از مزایده، همان مزایده کتبی است.
• زیرا در تبصره 2 آن ماده عنوان شده است،
• آگهی مزایده باید متضمن شرایط مذکور در ماده قبل و هرگونه اطلاعات باشد،
• و در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار محلی نیز منتشر شود.
• فاصله آگهی تا تاریخ قرائت پیشنهادها کمتر از 15 روز و بیشتر از 30 روز نمی باشد.
• کمیسیون مزایده ازمسئول اداره حج و اوقاف و امور خیریه، نماینده اداره امور اقتصادی ودارائی محلی و متولی موقوفه تشکیل می شود.
• درصورتی که موقوفه بدون متولی باشد نماینده دادستان عمومی شهرستان در جلسه شرکت می کند.

موارد عدم انجام مزایده

-اجاره اراضی و رقبات بلامعارض موقوفه مورد نیاز وزارتخانه ها و موسسات وابسته و نهادهای انقلاب اسلامی. دراین مورد با رعایت صلاح وغبطه وقف و براساس نظر کارشناس رسمی بر مبنای نرخ عادله روز بدون انجام مزایده و با رعایت مصالح وقف و یا تصویب سرپرست سازمان طبق نظریه کارشناس به نرخ عادله روز انجام مزایده الزامی نمی باشد.

-رقباتی که درآمد سالیانه آنها تا دویست هزار ریال می باشد. مشروط براینکه میزان اجاره از طرف کارشناس رسمی یا خبره محلی با توجه به نرخ عادله روز تعیین شده باشد.

-رقبات موقوفات مشمول قانون ابطال، اسناد فروش ورقبات آب و اراضی موقوفه برابر آئین نامه اجرای آن به اجاره واگذار می شود. در این مورد از متصرف برای تنظیم سند اجاره دعوت و عقد اجاره منعقد می شود.

- برطبق بند4 ماده 23 آئین نامه اجرایی قانون فوق الذکر، ممکن است با اجازه سرپرست سازمان که ماذون از طرف ولی فقیه باشد در مورد اجاره موقوفه مشمول مزایده، مزایده ترک شود.

فرآیند ابطال سند رسمی ملک وقفی

در اینجا فرآیند ابطال سند رسمی ملک وقفی را تیتربندی کرده و مراحل آن را شرح داده‌ایم:

مرحله ۱: ادعای ابطال ملک وقفی

اگر ملک وقف عام باشد، اداره اوقاف تصمیم به ابطال ملک از طریق مراجع قضایی می‌گیرد.

مرحله ۲: تصمیم مرجع قضایی

مرجع قضایی پس از استعلام از مراجع ثبتی و بررسی مستندات، از جمله وقف‌نامه، تصمیم نهایی را اعلام می‌کند.

مرحله ۳: ابطال سند مالکیت

اگر ملک وقف خاص باشد، ماجرا ابتدا در کمیسیون ماده ۲ آئین‌نامه قانون ابطال اسناد فروش رقبات آب و اراضی موقوفه مطرح می‌شود.

مرحله ۴: تائید یا ابطال

کمیسیون احراز کرد که فروش با مجوز شرعی صورت گرفته و موازین شرعی رعایت شده، بیع ملک وقفی را تائید می‌کند.
در غیر این صورت، اداره اوقاف ابطال سند مالکیت را اقدام می‌کند.

نکته ۱: بدون تاثیر آگاهی خریدار

تاثیر آگاهی یا عدم آگاهی خریدار به وقفی بودن ملک در اجرای این قانون تفاوتی ندارد.

نکته ۲: تغییر نام مالکیت

بعد از اثبات وقفی بودن ملک، سند مالکیت ابطال می‌شود و به نام سرپرست ملک موقوفه تنظیم می‌شود.

نکته ۳: حق مراجعه به فروشنده سابق

شخصی که سند به نام او بوده می‌تواند به فروشنده‌ی سابق مراجعه کند.

نکته ۴: انتقال به شخص دیگر در ملک وقف عام

اگر ملک وقف عام باشد، انتقال به شخص دیگری ممکن نیست و باید سند مالکیت باطل و ملک به حالت وقفی خود برگردد.

نکته ۵: طرفین دعوا

در دعوای ابطال سند رسمی ملک براساس وقفی بودن آن، خواهان متولی یا اداره اوقاف می‌باشد و خوانده فروشنده و خریدار هر دو می باشند.

نکته ۶: محل دادگاه

دعوا در دادگاه محل وقوع ملک وقفی مطرح می‌شود.

نکته ۷: تفاوت ملک وقفی و املاک عادی

املاک وقفی از نظر قانونی و ملکی تفاوتی با املاک عادی ندارند. تفاوت اصلی بین آنها، متولی آن است.

مرحله ۸: اجاره ملک وقفی

پس از ابطال، متولی می‌تواند با رعایت مفاد آیین‌نامه‌ی این قانون، صلاح ملک وقفی با متصرف ملک سند اجاره تنظیم کند.

پذیره املاک اوقافی

پذیره مبلغی است که به هنگام ایجاد اراضی موقوفه با اعطای حق تملک اعیان به مستاجر به عنوان پذیره ابتدایی و یا به هنگام انتقال رقبات به عنوان پذیره انتقالی حسب مورد به نفع موقوفه دریافت می شود.

پذیره ابتدایی

درمواردی که زمین بلامعارض وقفی، ابتدائا با اعطای حق تملک اعیان جهت احداث واحد مسکونی و اداری وخدماتی وصنعتی دارای موافقت اصولی، به اجاره واگذار می شود، مبلغی متناسب با قیمت عادله روز زمین که درهرحال نباید از30 درصد قیمت آن کمتر باشد طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری و یا دو نفر خبره محلی به هنگام تنظیم سند اجاره به عنوان پذیره اهدایی علاوه بر مال الاجاره از متقاضی دریافت می شود.

پذیره ابتدائی در رقبات بلامعارض موقوفه که جهت استفاده بعنوان محل کسب اجاره واگذار می شود و موجب ایجاد حق سرقفلی برای مستاجر است. صد در صد سرقفلی برابر نظر کارشناس به نفع موقوفه تعیین می شود. پذیره ابتدائی درصورتیکه مستاجر در زمینی که برای سکونت اجاره نموده است، برخلاف شرط سند، اقدام به محل کسب نموده باشد. در موقع انتقال ملک یا اجاره محل کسب، 50 درصد سرقفلی برطبق نظر کارشناسی می باشد.

پذیره انتقالی املاک اوقافی

به مبلغی که هنگام انتقال رقبات، به عنوان پذیره انتقالی به نفع موقوفه دریافت می شود، پذیره انتقالی گفته می شود. ممکن است مستاجر عرصه ای، حق تملک اعیان داشته و احداث اعیان نموده است. اگر مستاجر بخواهد آنرا بغیر انتقال دهد،15 درصد مابه التفاوت ارزش عرصه نسبت به ارزش زمان اجاره فعلی را بعنوان پذیره انتقالی پرداخت می کند.

اگر مستاجر، واحد تجاری که عرصه و اعیان آن وقف است را بخواهد انتقال دهد؛ باید موافقت متولی و اداره حج و اوقاف را کسب نماید. همچنین 10 درصد کل سرقفلی را به هنگام تنظیم سند اجاره به موقوفه پرداخت می نماید و چنانچه مستاجر قبلا به موقوفه سرقفلی پرداخت کرده باشد.؛ 10درصد مزبور نسبت به مابه التفاوت سرقفلی پرداختی قبلی وسرقفلی فعلی محاسبه ودریافت می شود.

معاف از پرداخت پذیره املاک اوقافی

در انتقالات ناشی از ارث، طبقه اول مورثین از پرداخت پذیره معاف میباشند. اگر مورد استفاده از زمین، منطبق با نیت واقف باشد.کلیه وزارتخانه ها وسازمانها وموسسات دولتی وابسته به دولت و موسسات عمومی غیردولتی ونهادهای انقلابی از پرداخت پذیره معاف هستند. برای زارع صاحب نسق ومتصرف در تنظیم سند اجاره، پذیره دریافت نمیشود.

اهدایی در املاک اوقافی

اهدایی مبلغی است که به هنگام استیجار قانونی به موقوفه ارائه می شود. هدایای مستقل عبارت از کمکهای بلاعوضی است که از طرف اشخاص به ادارات حج و اوقاف تقدیم میشود. اهدایی برخلاف پذیره با الزام قانونی روبرو نیست.

احداث ساختمان اعیانی در ملک وقفی

احداث ساختمان اعیانی در ملک وقفی و دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال حقوق ،طبق ماده 8 آئین نامه نحوه و ترتیب وصول پذیره و اهدایی مصوب 10/2/65 و اعطای حق تملک اعیانی در مورد اراضی موقوفه ای که بنا به تشخیص مراجع ذیصلاح کاربری زراعی دارد ممنوع می باشد.و در ایجار آنها پذیره دریافت نمی شود.

در مورد موقوفاتی که عرصه و اعیان وقف است، اعطای حق تملک اعیان مستحدثه به وسیله مستاجر با تصویب سرپرست سازمان مجاز است و این موضوع در مورد باغ های موقوفه و همچنین در مورد موقوفات خاص نیز جاری است.

ساخت اعیان و مالکیت آن

در صورتیکه احداثی در رقبات موقوفه بدون مجوز موقوفه ایجاد شود نمی تواند موجبی برای حق مالکیت اعیان برای سازنده محسوب شود و متولی به طرح دعوی خلع ید و قلع و قمع بنای احداث در جهت احقاق حقوق موقوفه برخواهد آمد.

• طبق ماده 8 آئین نامه قانون ابطال اسناد فروش رقبات،
• آب و اراضی موقوفه،
• از تاریخ تصویب این آئین نامه احداث هرگونه اعیانی بدون مجوز قانونی در اراضی نسق زراعتی زارعین ممنوع بوده،
• و در صورت تخلف، اعیانی احداثی متعلق به موقوفه می باشد.
• در صورتی که اعیان احداثی غیر مجاز در اراضی نسق زارعین باشد،
• طبق ماده فوق متعلق به موقوفه است.
• اگر در خارج از اراضی مذکور است سازنده بنا،
• محکوم به قلع و قمع بنای احداثی و رفع تصرف می شود.

دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال حقوق و اعیانی احداثی در ملک وقفی

در صورتی که شخصی اقدام به احداث اعیانی در ملک وقفی نماید، مالک اعیانی شناخته می شود و می تواند نسبت به اخذ سند مالکیت اقدام کند. اگر مالک اعیانی، ملک خود را بفروشد، موظف است در موعد مقرر نسبت به انتقال و تنظیم سند رسمی به نام خریدار اقدام نماید. در غیراینصورت خریدار می تواند دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال حقوق و اعیانی احداثی در ملک وقفی را مطرح کند. خواهان دعوا، خریدار می باشد. خواندگان دعوا، مالک اعیانی و اداره اوقاف مربوطه و متولی موقوفه می باشند. خواسته دعوای الزام به تنظیم سند رسمی انتقال اعیانی و الزام به تنظیم سند رسمی اجاره ملک وقفی می باشد.

مرجع صالح رسیدگی به دعاوی وقفی

دادگاه صالح به رسیدگی، دادگاه محل وقوع ملک وقفی می باشد. هزینه دادرسی دعوای، بر مبنای ارزش منطقه ای محاسبه و دریافت می شود. چراکه دعوای مزبور مذکور از زمره دعاوی غیر منقول می باشد. بعد از طرح دعوا و ارجاع به شعبه مربوطه ،بررسی اسناد و مدارک و دلایل خواهان رای بر الزام مالک اعیانی به تنظیم سند رسمی انتقال اعیانی احداثی در ملک وقفی و الزام اداره اوقاف بر تنظیم سند رسمی اجاره و انتقال حقوق مربوط به ملک وقفی صادر میشود. رای صادره پس از ابلاغ در مدت 20 روز قابل تجدیدنظرخواهی است.

شرایط ابطال سند اوقافی

اشخاصی که زمین یا خانه موقوفه‌ای را بدون اطلاع از وقفیت از اشخاص حقیقی یا حقوقی خریداری نموده و به موجب این قانون اسناد‌ مالکیت آن باطل می‌شود می‌توانند برای دریافت خسارت وارده به فروشنده رجوع نمایند، در صورتی که متصرف طبق تبصره یک این قانون تقاضای اجاره‌ نماید سازمان اوقاف می‌تواند از تاریخ تصویب این قانون با متصرف تنظیم اجاره کند.

در صورتی که متصرف و یا زارع صاحب نسق در مواعدی که به وسیله واحدهای اوقافی تعیین‌ و کتباً به آنان ابلاغ می‌نماید در مدت 30 روز از تاریخ رویت نامه اوقاف از تنظیم سند اجاره با موقوفه خودداری نمایند سازمان می‌تواند موقوفه را به‌اشخاص داوطلب اجاره دهد. در این صورت متولی و اوقاف باید چنانچه متصرف و یا زارع صاحب نسق حقوق مکتسبه داشته باشد بهای‌ آن را به متصرف و یا زارع صاحب نسق با نظر کارشناس پرداخت نمایند در صورت بروز اختلاف فیمابین طرفین، موضوع به مراجع قضایی احاله و‌محاکم مکلفند این گونه موارد را خارج از نوبت رسیدگی و تعیین تکلیف کنند.

عبارت شش دانگ عرصه و اعیان در اسناد اوقافی

املاکی که وقفی هستند در سند به شش دانگ اعیان شناخته می شوند. ملک های شخصی را به نام عرصه و اعیان نیز شناسایی می کنند. برای خریداری املاک با اسناد اوقافی باید عبارت اعیان به عرصه و اعیان تغییر پیدا کند. در سند باید عبارت اعیان حذف شود.

شرایط ابطال سند اوقافی

طرح دعوا به خواسته ابطال وقفیت قابل رسیدگی درمراجع قضایی نیست. در صورتیکه عقد وقف شرایط مقرر در ماده 190 قانون مدنی را دارا باشد، چنین عقدی صحیح بوده و امکان ابطال بعدی آن در هیچ فرضی متصور نیست. اگر عقد وقف منعقده فاقد یکی از شرایط صحت مقرر در ماده 190 قانون مدنی باشد، چنین عقدی باطل می باشد و ذینفع می تواند اعلام بطلان عقد وقف منعقده را از مراجع قضایی تقاضا کند.

اگر عقد وقف به نحو صحیح منعقد شود و قبض و اقباض شده باشد از یک سوء فسخ و اقاله وقف امکان پذیر نیست. خواسته ابطال وقفیت درحقوق ما فاقد مستند قانونی بوده و قابل پذیرش نمی باشد. مدعیان عدم انعقاد عقد وقف، باید دعوا را با عنوان خواسته اعلام بطلان وقفیت مطرح نموده و ثابت کنند که منعقد، فاقد یک یا چند شرط صحت معاملات می باشد.

طرح دعوا بر ابطال سند مالکیت فرع بر صدور حکم بر اعلان بطلان عقد وقف منعقده می باشد و تا زمانی که حکم قطعی دایر بر عدم تحقق عقد وقف صادر نشود، دعوای ابطال سند موقوفه قابلیت استماع نیست. ابطال سند مالکیت موکول به صدور رای نهایی در مورد وقفیت ملک است و دعوا باید به طرفیت مالک مطرح شود.

تبصره (۵) الحاقی ماده واحده قانون ابطال اسناد ‌فروش رقبات، اراضی موقوفه

آیا منظور از تبصره (۵) الحاقی به ماده واحده قانون ابطال اسناد ‌فروش رقبات، آب و اراضی موقوفه مصوب ۱۹ /۱۲ /۱۳۸۰ این بوده که ابتدائاً قانون باید‌ در مورد اراضی و املاک موضوع تبصره (۵) اجرا شود و بعد در صورت اختلاف موضوع به‌ دادگاه صالح ارجاع شود؟

نظر مجلس:

از آنجاییکه در هر دو مورد ید متصرف اماره بر وقف یا ملک می ‌باشد در صورتی که ذوالید‌ با مدعی اختلاف داشته باشد مدعی باید به دادگاه مراجعه کند و بدون حکم دادگاه ‌نمی ‌تواند از ید آن خارج و یا سند مالکیت را باطل کند. وزارت کشاورزی و سازمان اوقاف موظفند آیین‌نامه‌اجرایی این قانون را در مدت سه ماه از تاریخ تصویب این قانون تهیه و پس از تصویب هیأت دولت به اجراء درآورند.

کلیه موقوفات عام که بدون مجوز شرعی به فروش رسیده یا به صورتی به مالکیت درآمده باشد به وقفیت خود برمی گردد و اسناد مالکیت صادر شده از درجه اعتبار ساقط است. ادارات اوقاف و امور خیریه در مورد موقوفاتی که متولی خاص ندارند و متولیان موقوفات در مورد موقوفه های تحت تولیت خود مکلفند با توجه به سوابق ثبتی موقوفاتی را که به فروش رسیده یا به صورتی به ملکیت درآمده باشد، صورت برداری کرده همراه مستندات و دلایل به سازمان اوقاف و امور خیریه ارسال کنند.

رای وحدت رویه دیوان عالی شماره 508

صلاحیت کمیسیون ماده ۲ قانون ابطال اسناد فروش رقبات، آب و اراضی موقوفه

خلاصه رای وحدت رویه : ‌

قانون ابطال اسناد فروش رقبات، آب و اراضی موقوفه مصوب ۱۳۶۳ و آیین‌نامه اجرایی آن ناظر به اسناد فروش موقوفات و تبدیل آنها به ملک است. ‌صلاحیت کمیسیون ماده ۲ فصل دوم آیین‌نامه موصوف هم تشخیص مشروع یا نامشروع بودن فروش مزبور می‌باشد که مستلزم عدم وجود اختلاف در ‌اصل وقفیت است اما اگر در مورد رقبه‌ای که به عنوان ملک ثبت شده و سابقه فروش وقفی نداشته، ادعای وقفیت گردد، موضوع از شمول قانون مزبور و‌ صلاحیت کمیسیون ماده ۲ آیین‌نامه موصوف خارج و رسیدگی به دعوی وقفیت بر طبق بند ۲ ماده ۳ لایحه قانونی دادگاه مدنی خاص‌ مصوب ۱۳۵۸ شورای انقلاب در صلاحیت دادگاه مدنی خاص می باشد.

وکیل متخصص اوقاف گروه حقوقی آساک

استفاده از مشاوره حقوقی وکیل متخصص و باتجربه در تمام مراحل رسیدگی پرونده های حقوقی و کیفری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا با انتخاب وکیل و مشاوره حقوقی قبل ازهر اقدام قانونی در وقت و هزینه های دادرسی صرفه جویی می شود و حق و حقوق موکل ضایع نمیشود. گروه وکلای حقوقی آساک مجموعه ای متخصص از وکلای دادگستری، کارشناسان ارشد حقوق و حقوقدانان می باشد که با ارائه مشاوره های تخصصی، قبول وکالت و مشاوره در دعاوی حقوقی و ابطال سند اوقافی را بر عهده می گیرند.

سئوالات و مشکلات حقوقی خود را در مورد اوقاف و اراضی و املاک اوقافی با وکیل متخصص اوقاف تهران، وکیل اوقاف مشهد، وکیل اوقاف قم، وکیل اوقاف کرج مربوط به وکلای گروه حقوقی آساک مطرح نمائید تا در کوتاهترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.